نرسيده باشد . حضرت فرمودند كه نه ، بلكه محبوبتر آنست كه از بازمانده آب وضوى مسلمانان باشد ، به درستى كه محبوبترين دين شما نزد حق سبحانه و تعالى ملت حنيفيه خوش آينده سهل و آسانست ، و وسواس مطلوب شارع نيست ، و حنيفيه ملت حضرت ابراهيم على نبينا و عليه السلام است كه مايل است از افراط و تفريطى كه حضرت موسى و عيسى داشتند بحسب مصلحت زمان ايشان ، لهذا اين امت را حق سبحانه و تعالى امت وسط ناميده است ، و چون دين حضرت ابراهيم با اين دين متفق است در اين معنى اين دين را حنيفيه مىگويند .
و وجهى ديگر آن كه در اصول دين سيما در رفع شرك متفقند چون حضرت ابراهيم بت شكنى كرد ، حضرت سيد المرسلين نيز سيصد و شصت بت قريش را در هم شكست . و وجهى ديگر آن كه چون عرب محبت دين حضرت ابراهيم در دلهاى ايشان جا كرده بود ، حضرت به واسطهء تاليف قلوب ايشان مىفرمودند كه من بر دين حضرت ابراهيمم . و ازين حديث ظاهر شد كه وسواس از دين آن حضرت نيست بلكه دين شيطان است .
چنان كه در حديث صحيح از حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه منقولست كه نزد آن حضرت عرض نمودند كه شخصى هست كه مبتلا به وضو و نماز است يعنى از جهت طهارت يقينى آب وضوء سعى بسيار مىنمايد ، و جامهاى خود را مكرر آب مىكشد ، يا بواسطه نيّت نماز و وضو نيز تعب بسيار مىكشد ، و عرض نمودند كه مرديست عاقل . حضرت فرمودند كه چه عقل دارد و حال آن كه اطاعت شيطان مىكند . راوى پرسيد كه چون اطاعت شيطان مىكند ؟
حضرت فرمودند كه از خودش بپرسيد كه اين وسواس از كيست ؟ خواهد گفت كه از شيطانست . لهذا مىبينيد جمعى را كه در نهايت بلا هستند همين كه مبتلا به وسواس شدند دقتى چند مىكنند كه بخاطر فضلا نمىرسد چون معلم ايشان

234