چهارم خبريست : كه يك ممدوح داشته باشد يا بيشتر و يك موثق بد مذهب داشته باشد ، يا بيشتر و اين قسم خبر نامى ندارد و ليكن در ميان اصحاب خلافست كه حسن بهتر است يا موثق ، جمعى كه حسن را بهتر مىدانند ، اين خبر را موثق مىبايد بنامند و اگر موثق را بهتر مىدانند مىبايد كه اين را حسن بنامند چون حديث تابع اخسّ رجال است چنان كه در منطق نتيجه تابع اخس مقدمتين است .
پنجم ضعيف است :
و آن خبريست كه يكى از آن چهار خبر نباشد به آن كه يكى از راويان خبر را قدح نموده باشند به فسق ، يا مجهول الحال باشد يا مرسل باشد به آن كه در ميان شخصى را انداخته باشند يا گفته باشند : عن رجل يا عن من حدثه ، يا عمن رواه ، يا مرفوع باشد به آن كه راوى گفته باشد : رفعه عن الصّادق صلوات الله عليه يعنى به حضرت رسانيد و رجال سند را گفت و در خاطر من نيست كه آنها كيستند ، يا راوى بگويد : كه قال رسول الله صلَّى الله عليه و آله و يقين دانيم كه راوى حضرت را نديده است .
و اما اين فقير فرقى مىكند در ميان اين أخبار بانكه هر چه در آن فاسقى باشد ضعيف مىشمارم و الَّا مجهول مىنامم و هيچ دغدغه نيست كه مرتبه اول پستتر است ، و ممكن است كه اين مجهول الحال ثقه باشد خصوصا وقتى كه بگويند : عن رجل من اصحابنا سيما وقتى كه بگويند : عن جماعة من اصحابنا ، خصوصا هر گاه اين عبارات را جماعتى بگويند كه روايت نمىكنند مگر از ثقه ، يا ارسال نمىكنند مگر از ثقه مثل محمد بن ابى عمير و صفوان بن يحيى ، و حماد بن عيسى و بزنطى كه جمعى نقل اجماع نموده‌اند كه مراسيل اين جماعت مثل مسانيد ايشان است بلكه جمعى از اصحاب كه اجماع نموده‌اند اصحاب بر تصحيح ما يصحّ عنهم مثل زرارة بن اعين شيبانى ، و محمد بن مسلم ثقفى ، و بريد بن معاويه عجلى ، و ليث المرادي ابو بصير ، و فضيل بن يسار البصرى ، و معروف بن خربوذ المكي ، و ابو بصير يحيى بن القاسم الاسدى ،

104