بيرون آمده بود قوّالان چيزى بسيار بگفتند و شيخ به سماع برنخاست .
مولانا علاء الدين عطاء الله زيدت فضائله كه از ائمّهء مشاهير اردبيل است ، گفت : در سماعى كه شيخ قدس سره در وجد و سماع بود [1] ، نظر كردم پايهاى مبارك او را ديدم در هوا به مقدار گزى و مقدار نيم گز بر روى زمين نمىآمد ؛ بلكه سماع در هوا مىكرد ! [2] ختم و ارشاد از حضرت ابراهيم على نبيّنا و آله و عليه السّلام منقول است كه چون جناب احديت او را خليل خود خوانده بود ، به غير مرضيّات الهى و غير آنچه خدا آن را دوست دارد ، چيزى از او صادر نمىشد تا به مرتبه‌اى كه فرزند دلبند خود را در معرض قربانى درآورد ، ملائك گفتند كه چون حق سبحانه و تعالى نعمت بى حدّ و بى حصر به خليل خود عنايت فرموده ؛ اگر در عبادت حضرت احديّت ، كمال سعى داشته باشد سهل است . چه ، هر كس اين قدر نعمت و ثروت از تفضّلات الهى در مادّهء خود مشاهده نمايد ، البتّه اين عبادت از او صادر خواهد شد ، حق تعالى خواست كه بر ملائك حجّت تمام كند كه عبادت حضرت خليل ، محض دوستى و خُلَّتى است كه با آن جناب دارد نه به ازاى شكر نعمت ، مَلَكى را فرستاد كه به آواز خوش ، نام الله بر زبان جارى ساخت ، حضرت خليل الرّحمن چنان لذّتى يافت كه محو شد ، از آن ملك استدعا نمود كه يك بار ديگر نام حبيب من به آن نوا مذكور ساز كه ثُلث مال

[1] ب : اطلاق سماع بر وجد از باب تسميهء مسبب است به اسم سبب ، چه سماعْ سبب وجد است ( منه سلَّمه الله ) .
[2] صفوة الصفا ، ص 646642 .

472