و اگر حكم به رؤيت هلال نمايد ( 1 ) ، مىگويد : حكم كردم به اين كه امشب اوّل ماه رمضان يا آخر او [ آن ] است مثلا .
و بدون حكم هر چه مدّعى از مدّعى عليه بگيرد ، حرام است و بعد از حكم ، دقيقه‌اى مدّعى عليه تعلَّل كند ( 2 ) فاسق است و مال نيز بر او حرام است ، اگر چه يقين كند كه بر قاضى مشتبه شده است . زيرا كه حكم حاكم شرع ، مثل عقد ناقل است در ظاهر شرع . بلى در صورت اشتباه ( 3 ) در ظاهر

377