مقام سيّم در ملك يمين و تحليل است .
بدان كه مالك كنيز به مجرّد تملَّك وى به يكى از اسباب شرعيّه ، تصرّف زوجيّت در وى مىتواند كرد و صيغهء ديگرى نمىخواهد . و امّا اگر به ديگرى تزويج نمايد ، پس بر دو قسم است : يكى نكاح دائم يا [ و ديگرى ] منقطع .
پس صيغهء آنها همان است كه گذشت و لكن بايد وكيل از مالك ، اجراء صيغه نمايد نه [ وكيل ] از كنيز .
و همچنين است غلام [ كه وكيل از مالك ، اجراء صيغه نمايد ، نه وكيل از غلام ] .
پس اگر كنيز خود يا غير را از براى غلام خود يا غير عقد نمايد ، وكيل مولاى كنيز مىگويد : « أنكحت أمة موكَّلى زينب عبد موكَّلك أحمد على الصّداق المعلوم » .
يعنى : به زنى دائمى دادم كنيز موكَّل خودم زينب را به غلام موكَّل تو أحمد بر صداق معلوم .
پس وكيل مولاى عبد بگويد : « قبلت النّكاح لعبد موكَّلى أحمد على الصّداق المعلوم » .
يعنى : قبول كردم به زنى دائمى كنيز موكَّل تو زينب را از براى غلام موكَّل خودم احمد بر صداق معلوم .
و ساير وجوه نكاح دائم و متعه نيز ، همين قياس است .

203