نتيجه انفاق ، حفظ موجوديت توانگران است يا تحكيم اوضاع اجتماعى ؟
آيه 265 از سوره « بقره » چنين است :
* ( وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ الله وَتَثْبِيتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ . . ) * ( مثل آنان كه در راه رضاى خداوندى و براى استوار ساختن نفوس خويشتن ، ثروت خود را مىبخشند مانند باغى است كه . . ) ظهور اين آيه مىرساند كه يكى از علل انفاق نيز تثبيت و استوار ساختن و پا بر جاى نمودن خود انفاق كنندگان و بخشندگان است .
ممكن است در اينجا چنين به نظر رسد كه بنا بر اين ، نتيجه انفاق در حقيقت حفظ موجوديت خود اغنيا و توانگران است ، در اين صورت اگر اغنيا بتوانند با استفاده از قدرتهاى ديگر ، موجوديت خود را حفظ كنند ، انفاق براى آنان حتمى و لازم نخواهد بود ، اگر چه تمام افراد جامعه در فقر و فلاكت به سر برند و به روز سياه بنشينند ! اين گمان و توهّمى است كه با توجه به آن چه ذيلا مىنگاريم ، كاملا بىمورد و ناوارد مىباشد :
1 - در اين آيه ، دو علت براى انفاق ذكر شده است :
الف ) * ( « ابْتِغاءَ مَرْضاتِ الله » ) * و طلب خشنودى خدا و راه خدا و براى خدا .
ب ) * ( « تَثْبِيتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ » ) * پايدار ساختن و استوارى نفوس بخشندگان و انفاق كنندگان .
اكنون ببينيم چطور ممكن است ، مقصود از * ( « تَثْبِيتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ » ) * حفظ موجوديت انفاق كنندگان باشد ، اگر چه به هلاكت اقتصادى جامعه و سرايت و شمول فقر منجر شود .
اين معنى قطعا ممكن نيست منظور شود ، زيرا با * ( « ابْتِغاءَ مَرْضاتِ الله » ) * منافات و تضاد صريح دارد . چون انفاقى كه فقط براى حفظ موجوديت عده اى باشد و به ديگر افراد و بندگان خدا نظرى نباشد و آنان به هر گونه به سر برند و به هر روز بنشينند ، اهميّت داده نشود ، اين مبارزه با خداست نه طلب رضايت خدا و اين عمل را چگونه مىتوان طلب رضاى خدا دانست .
2 - در تفسير * ( « تَثْبِيتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ ) * مطالب متعددى گفته‌اند ،

63