ساخته و براى آنها سودمند جلوه مىدهد ولى چون مىتوانند از مسكرات جلوگيرى نمايند سزاوار تكثير و توليد مىباشند .
3 - پيشرفت دادن به منظَّم و زيبا ساختن لباس و ظواهر حتّى از قبيل فرش و زيبا ساختن مناظر و باغها و . . غير ذلك .
4 - اختراع بازىها و وسايل تفريح خواه منقول بوده باشد و خواه غير منقول . . ( البته قمار را از اين نوع خارج مىدانيم ) اين گونه بازىها و تفريحات ، خستگى و بىحوصلگى را كه آفت نوع انسانى است بر طرف مىنمايد مخصوصا گروه اغنيا را .
5 - پيشرفت دادن علوم و تكنيك و ادبيات و غير ذلك . » [1] از اين بررسى ملاحظه مىشود كه بنتام مىكوشد براى تقليل جرم هر گونه وسيلهء مشروع را براى اين هدف تجويز نمايد . اگر فرض اين بوده باشد كه خود بزرگسالان به جهت هوا و هوس و طغيان خواسته‌ها ، به اين كارها اقدام نكنند ، بدون شك از آن جهت كه تقليل جرم ، مقصود اصلى دولتى است كه مىخواهد افراد اجتماع با عدالت اجتماعى زندگى نمايند ، يا حد اقل همزيستى داشته باشند بايد وسيلهء معقول ديگرى براى تربيت كودكان در نظر گرفته شود . ( و فرض اين است كه انسان با طبيعت مادى خود دائما رو به شهوات و مخالفت با قوانين است ) لذا ناچاريم كه دخالت جامعه و دولت را در كار كودكان ضرورى بدانيم .
سقراط در دروس خود بنا به نقل افلاطون اين مسأله را به طور اكيد مورد نظر قرار داده است . نظريهء اين دو فيلسوف را بارتلمى سانتهيلر چنين توضيح مىدهد :
( اگر مرد سياسى مىخواهد در بارهء وطن خود بكوشد و تغييرات لازم را در وطن خود ايجاد كند ناچار است در اجتماع خود اجزايى را پيدا كند كه تربيت آنها را آن طور كه مىخواهد به عهده بگيرد . اين اجزاء عبارتند از گروه كودكان . و بايستى دولت در كودكان بذرهايى را كه براى آينده اجتماع ضرورت دارد بكارد .
اين اصل صحيح است كه انسان به وسيلهء تربيت مىتواند آن چه را

[1] اصول قوانين بنتام ، ص 265

279