اگر درست دقت كنيم خواهيم ديد در بند 2 مادّهء بيست و پنجم مسأله اى كه در بالا متذكر شديم مطرح گشته است و در حقيقت ، حقوق غرب نيز مىپذيرد كه مادران داراى حق مخصوصى هستند كه بايد مراعات شود . در اين بند آمده است : « مادران و كودكان حق دارند كه از كمك و مراقبت مخصوص بهره مند شوند » . اسلام اين مراقبت را اوّلا و بالذّات ، به عهدهء مرد مىگذارد تا زن بتواند با فراغت خاطر مسألهء آشيانهء خانوادگى و كودك را تنظيم كند ، و در صورتى كه مرد نتوانست و يا به عللى مادر و كودك از مراقبت خانوادگى محروم شدند نوبت به دولت و جامعه مىرسد . بنا بر اين ، خود همين حقوق غرب نيز مجبور است فى الجمله اين مسأله را به پذيرد كه زنان از جهاتى نياز به كمك دارند غير از آن چه كه به عنوان يك انسان بايد از حقوق زندگى فردى و اجتماعى برخوردار باشند .
4 - يك مسألهء بسيار مهم وجود دارد كه متأسفانه مغرب زمين در همهء عناصر فرهنگى و حقوقى خود از آن غفلت مىورزد و يا به عللى تعمّدا آن را از همهء ديدگاه‌هاى زندگى بر كنار مىسازد و آن اين است كه هر اندازه هم جوانان از تعليم و تربيت عالى برخوردار باشند از درك معانى بسيار با اهميّت زندگى ناتوانند و نمىدانند كه زندگى بدون مسئوليت غير از زندگى با انواعى از مسئوليتها است . و هم چنين به جهت شدت تحريكات جنسى در دوران جوانى اگر هم مسايل مربوط به مسئوليتهاى بعد از ازدواج به نوعى قابل درك براى جوانان باشد ، آن تحريكات نمىگذارد به آن مسايل توجه دقيق صورت بگيرد .
به عبارت ديگر ، اكثر جوانان در هنگام اقدام به ازدواج مسأله اى را كه از همهء مسايل با اهميّتتر مىدانند ( و خود يك امر طبيعى است ) مسألهء اشباع غريزهء جنسى است كه همهء موضوعات ديگر را در زندگى تحت الشعاع خود قرار مىدهد ، و هر اندازه كه ساليان عمر پيش مىرود و ابعاد و سطوح گوناگون زندگى در ارتباطات خانوادگى و اجتماعى رو به افزايش مىگذارد از احساس اهميّت اشباع غريزهء جنسى كاسته شده و به احساس اهميّت آن ابعاد و سطوح افزوده مىشود .
به همين جهت است كه اسلام اجازهء ولىّ دختر را در ازدواج شرط مىداند ، زيرا تكاليف اسلامى در بارهء لزوم حفظ عفت و پاكدامنى براى دختران ايجاب مىكند كه آنان

170