نام کتاب : رسائل فقهى ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 147
مجاهدات و فداكارى در راه ايفا و اجراى آن بنمايد . اين كه در مادّه اول از اعلاميهء حقوق بشر از ديدگاه غرب مىگويد : « انسان داراى موهبت خرد و وجدان مىباشد » اگر چه مىتواند نوعى اشاره به جنبهء ما وراى طبيعى انسان و وابستگى او به خداوند متعال داشته باشد ولى اين اشاره نمىتواند ارزشى را براى بنى نوع انسان از آن جهت كه وابسته به خدا است اثبات نمايد بلكه همين مقدار اثبات مىكند كه انسان يك بعد فوق طبيعى دارد . 2 - با اين كه مقدمهء حقوق بشر از ديدگاه غرب اشاره اى به مكلَّف بودن دولتها و جوامع براى اجراى مواد مربوط به حق حيات در ضمن لزوم اجراى همهء مواد حقوق بشر نموده است ، ولى بدان جهت كه تا كنون دول عضو و جوامع آنها بلكه همهء دول دنيا و اقوام و مللى كه در آن زندگى مىكنند نتوانستهاند در مديريت سياسى و فرهنگى و مذهبى و اخلاقى و اقتصادى خود به ايدهها و حقوق و تكاليف مشترك به حد كافى برسند ، لذا اجراى مواد حقوق بشر ، از آن جمله مواد مربوط به حق حيات نيز هر گز مستند به پذيرش واقعى ذات خود مواد حقوق نبوده بلكه از يك جهت مىتوان گفت ، با اختلافات بسيار با اهميّتى كه دولتها و جوامع دنيا در امور مزبور ( سياست و فرهنگ و مذهب و اخلاق و اقتصاد ) دارند ، محال است كه روزى فرا رسد كه همهء آن دولتها و جوامع ، با استناد به حق بودن مواد حقوقى و تكليفى ، نظام حقوق بشر از ديدگاه غرب را مطلق به پذيرند و به آن عمل كنند . در نتيجه بايد گفت كه عامل حقيقى اجراى اين مواد ، سلطههاى سياسى غالب دنيا و براى انگيزهء منافع خود آن سلطهها خواهد بود . 3 - در بند « ب » از مادّه يكم حقوق بشر در اسلام استفاده براى نابود كردن چشمه سار حيات بشرى ، به هر وسيله اى كه باشد ( اعم از كلى و جزئى ) ، حرام شده است ، در صورتى كه در مواد حقوق بشر از ديدگاه غرب ، نه خود اين ممنوعيت و نه كسانى كه براى مراعات حق حيات به طور عام مكلَّفند مقرّر نشده است . ممكن است گفته شود كه در اعلاميهء حقوق بشر از ديدگاه غرب در ماده سوم با كمال صراحت حق حيات براى عموم انسانها مطرح شده است و اين طرح براى منظور فوق كفايت مىكند . يا به عبارت ديگر - كه با اصطلاح اصولى نيز قابل تطبيق است - هنگامى كه قانون با كمال صراحت حق حيات را براى هر كس كه ظهور عام آن در هر انسان به طور فرد فرد
147
نام کتاب : رسائل فقهى ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 1 صفحه : 147