موضوعات و شئون افراد اجتماع به جز احكام اوليه كه مستند به وحى است حتى موضوعاتى كه موجب صدور احكام ثانويه مىباشد ، امرى است واجب .
5 - اصل مساوات تساوى نخست بايد بدانيم كه معناى مساوات و اتحاد چيست ؟ بديهى است كه مقصود از مساوات آن نيست كه همهء انسانها با يكديگر تماثل و تشابه تام و كامل دارند و نيز منظور آن نيست كه انسانها عين يكديگرند ، زيرا اين يك تخيل محض است كه حتى دو موجود بسيار ناچيز از جمادات ، از تساوى و تشابه كامل برخوردار باشند ، چه رسد به عالم جانداران ، و چه رسد به انسانها كه موجوداتى هستند بسيار پيچيده و داراى استعدادها و نيروها و پذيرشها و امكانات بىشمار و نيز قابل فعليتهاى نامحدود . و همهء اين اختلافات به اضافهء ارادهء آزاد مىتواند در انگيزگى علل و اسباب ديگر موجودات و پديده‌هاى جهان هستى و انسانى تنوعات بسيار به وجود آورد . خلاصه ، با توجه به اين كه حتى يك انسان نمىتواند در دو حال از همهء جهات يكى باشد ، اختلاف انسانها با يكديگر كاملا روشن مىگردد . اين مغايرتها و تفاوتها يك جريان تصادفى نيست كه در عرصهء طبيعى هستى حكم فرما باشد ، بلكه بر مبناى همان قانون كلى است كه مىگويد :
الشَّيءُ ما لَم يَتَشَخَّص لَم يُوجَد ( هر چيزى مادامى كه به وسيلهء ذات و عوامل و عوارض و لوازم مختلفى ، تشخص خود را پيدا نكند گام به عالم وجود نمىگذارد . ) حال اين مسأله پيش مىآيد كه معناى برادرى و برابرى و مساوات انسانها چيست ؟ براى توضيح اين مسأله بايد بگوييم منظور از تساوى ، مساوات در همهء ابعاد انسانها نيست ، بلكه با نظر به ابعاد گوناگون انسانها ، آنان در ارتباط با يكديگر از سه قسم همانندى ( تساوى ) برخوردارند :
نوع يكم ، تساوى در ارتباط با مبدأ و اصول عاليهء هستى .
نوع دوم ، تساوى در ماهيت و مختصاتى كه همهء انسانها داراى آنها هستند .

215