8 - هر كارگرى حق دارد در مقابل بىكارى غير عمدى ( اضطرارى ) ، بيمارى ، نقص اعضاء ، بيوه گى ، پيرى و يا در تمام موارد ديگرى كه به علل خارج از اختيار ، وسايل امرار معاش از دست رفته باشد از شرايط آبرومندانه اى براى زندگى خود برخوردار گردد .
توضيح : اگر چه زندگى شرافتمندانه در جامعه حق همه انسانها است و هر دولت و جامعه اى در حدّ توان براى آماده ساختن وسايل زندگى شايسته و نجات همهء مردم جامعه از هر گونه بينوايى و استضعاف ، مكلَّف است ، ولى اين امتياز براى كارگران وجود دارد كه آنان به جهت مستهلك ساختن انرژى حياتى خود در به راه انداختن چرخ زندگى جامعه ، در وسايل ضرورى زندگى حق اولويت دارند .
تفاوتهاى دو نظام حقوق بشر از ديدگاه اسلام و غرب 1 - آزادى كارگر در انتخاب كار فقط مشروط به اين است كه موجب فساد شخصيت خويشتن و جامعه نباشد .
2 - هيچ كارگرى را نمىتوان به كارى بيش از توانايى او واداشت . اين ماده اگر چه در حقوق بشر از ديدگاه غرب مورد تصريح قرار نگرفته است ولى مىتوان با نظر به ساير حقوقى كه در مواد مربوط به كار و كارگر گفته شده است ، هر دو نظام حقوقى را در اين حق نيز مشترك تلقى كرد .
3 - اگر چه مىتوان عدم تفاوت ميان زن و مرد و رنگ و نژاد و تابعيت ( محل اقامت ) را از عبارت كلى بند « ب » ماده بيست و سوم حقوق بشر از ديدگاه غرب استفاده كرد ولى - همان گونه كه در گذشته اشاره كرديم - در مواد حقوقى ، تصريح به محتوا و مقصد ، مخصوصا در اين گونه موارد كه احتمال تبعيض ميان اصناف مزبور مىرود ضرورت دارد . اين كلَّيّت هم فقط در مورد اجرت مساوى است .
4 - يكى از مهمترين موارد تفاوت ما بين دو نظام حقوق بشر ، موضوع دست مزد است .
در اعلاميهء كنفرانس اسلامى كه در تهران مورد بحث و تحقيق قرار گرفت اشاره اى به اين نشده بود كه دست مزد كارگر بايد به طور عادلانه پرداخت شود . در تحقيقاتى كه ما در مواد اعلاميهء مزبور كرديم موضوع دست مزد عادلانه را بيان داشتيم و متأسفانه آنان كه

206