إسم الكتاب : دوازده رسالهء فقهى دربارهء نماز جمعه از روزگار صفوى ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 776)

ملا عبد الله تونى در صحت انتساب اين رساله به شهيد ترديد نموده است . [1] علامه آقا بزرگ تهرانى ؛ علت اين ترديد را ناشى از اشتباهى مىداند كه بر اساس آن تاريخ فراغت از تأليف اين كتاب در نسخه‌اى سال 972 بوده است در حالى كه شهيد ، سالها پيش از آن به شهادت رسيده است . آقا بزرگ مىگويد : اصل نسخه در مكتبة الخوانسارى موجود مىباشد و ترديدى نيست كه سهو از ناسخ بوده كه به جاى « ستين » ، « سبعين » نوشته است . [2] به نظر مىرسد كه اين انكار ، بيش از آن كه ناشى از اين خطا باشد ، ناشى از آن است كه عالمان منكر وجوب نماز جمعه ، نمىخواسته‌اند تا انتساب اين رساله را به عالم برجسته‌اى مانند شهيد ثانى بپذيرند . ملا محمد سراب در رساله‌اى كه در رد بر تونى نگاشته ، مىنويسد : اين سخن بسيار سست ، يا از روى فراموشى است يا فريبكارى كه از گوينده دور است ؛ چه متواتر است كه اين رساله از شهيد است و اگر تونى آگاه نبود ، مىخواست از ديگران بپرسد ، چنان كه نگارندهء مدارك هم عبارتهايى از آن را آورده و شهيد نياى اوست ؛ شايسته بود كه از يكى از فرزندان شهيد كه در اين شهرها هستند بپرسد تا نسخهء خط او را به دو نشان دهند يا از راههاى ديگر روشن كنند كه آن رساله از شهيد است . گذشته از اينها ، اين رساله پس از آن كتابهايى كه او مىپندارد مؤخّر است ، نوشته شده است . تازه اين كه بگوييم شهيد اين رساله را در جوانى نوشته است ، به او گستاخى كرده‌ايم و انديشهء جوانى او را ناپخته خوانده‌ايم . از همهء اينها كه بگذريم چنان كه شهيد خود نوشته است او بخش يكم مسالك را روز چهار شنبه رمضان 951 و شرح لمعه را پايان شب شنبه 21 جمادى الاولى سال 957 و اين رساله را در اول ربيع الأول سال 962 تمام كرده است . [3] نسخه هايى از اين رساله در فهرست مجلس ، ج 7 ، صص 184 - 183 ، فهرست دانشگاه شماره 4102 ، فهرست سپهسالار سابق ج 5 ، ص 289 ، فهرست نسخه هاى خطى ( نشريه كتابخانهء مركزى دانشگاه ) دفتر 11 ، 12 ، ص 283 ، فهرست مرعشى ، ج 21 ، صص 85 - 84 ، معرفى شده است . متن چاپى آن توسط انتشارات اسلامى در قم به چاپ رسيده است .
4 - الشهاب الثاقب / ملا محسن فيض كاشانى ( م 1091 ) اين رساله در اثبات وجوب عينى نماز جمعه نوشته شده و در بيروت و جز آن به چاپ رسيده است . ترجمه فارسى آن نيز در قم به چاپ رسيده است . ردّيه هاى مختلفى بر آن نگاشته‌اند كه از آن جمله ، ردّيه اسماعيل بن محمد حسين بن محمد رضا بن علاء الدين

[1] فهرست نسخه هاى خطى كتابخانهء مجلس ، ج 7 ، ص 183 - 182
[2] ذريعه ، ج 16 ، ص 72 . در همين زمينه نك : فهرست كتابخانهء مركزى دانشگاه ، ج 5 ص 2095
[3] فهرست نسخه هاى خطى اهدائى مشكات به كتابخانهء مركزى دانشگاه ، ج 5 ، ص 2095 - 2096

71