مگر نزد حضور امام معصوم يا آن كس كه او را امام معصوم تعيين كرده باشد و شيخ احمد بن يحيى بن سعيد در كتاب جامعش بعد ذكر الجمعة واجب گفته : به شرط حضور الإمام الأصل أو من يأمره ؛ [1] يعنى نماز جمعه واجب است به شرط حاضر بودن امام اصل يا حضور كسى كه فرموده باشد او را امام اصل كه بكند ؛ و مراد از امام اصل به اتفاق شيعه اهل بيت امام معصوم است .
ديگر شيخ سلَّار بن عبد العزيز در كتاب مراسم شرعيه گفته : صلاة الجمعة فرض مع حضور الإمام الأصل او من يقيمه ؛ [2] يعنى نماز جمعه واجب است با حضور امام زمان يا آن كس كه امام زمان او را بر آن باز دارد و نايب گرداند .
ديگر در رساله اش گفته : و لفقهاء الطائفة أيضا أن يصلَّوا بالناس فى الأعياد و الاستسقاء ؛ فأمّا الجمعة [3] فلا ؛ [4] يعنى فقهاى اماميه را مىرسد كه در زمان غيبت امام نماز با جماعت كنند در عيد يا در طلب باران ؛ اما ايشان را نمىرسد كه نماز جمعه كنند .
ديگر شيخ احمد بن فهد در كتاب موجز گفته : و يجب الرّكعتان عوض الظهر بظهور الإمام ؛ [5] يعنى وقتى واجب مىشود نماز جمعهء دو ركعتى عوض نماز ظهر چهار ركعتى كه امام معصوم ظهور كند .
اقول : تتمه كه ذكر نشده است اين است « كصحّتها فى غيبته » يعنى واجب است نماز جمعه در وقت ظهور امام چنان كه صحيح است نماز جمعه در وقت غيبت امام .
ديگر شيخ مفلح بن حسن صيمرى در شرح موجز [6] ابن فهد گفته : يشترط فى وجوب الجمعة ظهور السلطان العادل و انبساط يد و هو الإمام المعصوم أو من يأمره به ذلك ؛ يعنى شرطش در واجب بودن نماز جمعه ظهور امام معصوم و فرمان روا بودنش يا آن كس كه مأمور ساخته باشد امام معصوم او را به امامت كردن نماز جمعه .
قال صاحب الرساله : « ديگر شيخ مفلح » تا آن جا كه گفته « با امامت كردن در نماز جمعه » اقول : آن چه بعد از اين مذكور است كه نقل نشده اين است : اذا أمكن الاجتماع العدد و الخطبتان استحبّ الاجتماع و ايقاع الجمعة بنيّة الوجوب و يجزى عن الظهر .

[1] الجامع للشرائع ، ص 94
[2] در چاپى : او من يقوم مقامه . المراسم الشرعية ، ص 77
[3] در چاپى : الجمع .
[4] المراسم الشرعية ، ص 264
[5] الرسائل العشر ، ابن فهد حلى ، ص 87
[6] مفلح بن حسن بن راشد صيمرى ( كمره‌اى ! ) شاگرد ابن فهد حلى ( م 841 ) است . كتاب الموجز الحاوى لتحرير الفتاوى از ابن فهد حلى است كه بر اساس نص حاضر ، شيخ مفلح آن را شرح كرده است .

240