ابوينى يا ابى است ؛ چه متحد و چه متعدد و منتسبين به ام ميت مطلقا بالسويه قسمت مىكنند و دو ثلث ديگر از مجموع تركه بر فرض نبودن احد الزوجين و سدس از مجموع تركه بر فرض بودن زوج و دو سدس و نيم از مجمع تركه بر فرض بودن زوجه حق منتسبين به پدر ميت است اعم از آن كه متحد باشند يا متعدد و ايضاً اعم از آن كه عمومهء ميت باشند يا اولادشان يا آن كه عمومه و خئوله پدر ميت باشند يا اولادشان بلى اگر در ميان منتسبين به پدر ميت بعضى ابوينى يا ابى باشند و بعضى امى فقط ، مثل آن كه ميت عمومهء ابوينى هم دارد و عمومهء امى فقط ، هم دارد پس عمومهء امى با اتحاد ، سدس از ثلثين يا از بقيه را مىبرد و با تعدد ، ثلث از ثلثين يا از بقيه را و اين ثلث را مطلقا بالسويه قسمت مىكنند اگر چه احتياط [1] با فرض تعدد و اختلاف در ذكوريت و انوثيت صلح و تراضى است الحاصل پنج سدس ديگر از ثلثين مجموع تركه يا بقيه يا دو ثلث ديگر از ثلثين يا بقيه حق منتسبين به ابوين يا به اب است چه متحد و چه متعدد و بر فرض تعدد و اختلاف در ذكوريت و انوثيت للذكر ضعف الانثى مىباشد .
مسأله - معلوم شد كه هر گاه ميت از طبقهء سوم منتسبين به اب داشته باشد با منتسبين به ام ، تمام تركه حق آن خواهد بود اگر احد الزوجين نباشند و الا بقيهء از تركه حق آنها خواهد بود و توضيح اين به مثال آنست كه : اگر ميت عمو و عمه‌اى دارد ابوينى و عمو و عمه‌اى دارد امى فقط ، و خالو و خاله‌اى دارد ابوينى و خالو و خاله‌اى دارد امى فقط ، و زوجه‌اى هم دارد و تركهء آن ميت هم سى و شش تومان است پس ربع آن كه نه تومان بوده باشد حق زوجهء او است چه متحد باشد يا متعدد كه بالسويه

[1] اين احتياط بسيار مطلوب است .

75