إسم الكتاب : تنبيه الأمة وتنزيه الملة ( عدد الصفحات : 175)
بودند باز هم حالت وقوفى براى اسلام محفوظ بود ، و بعد از پى بردن آنان به مبادى طبيعيّهء آنچنان ترقّى و فرا گرفتن و پيروى نمودنشان از آن دستور و قهقرى برگردانيدن طواغيت امّت مسلمانان بى صاحب را به حالت جاهليّت قبل از اسلام و ورطهء رقّيّت بهيميّه و نشئهء خسيسهء نباتيّه بعد از فوز به عالم انسانيّت ، نتيجه را چنين منعكس ساخت * ( إِنَّ ا للهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ ) * [1] . < فهرس الموضوعات > [ ج ) آزادى از اسارت و بندگى ] < / فهرس الموضوعات > [ ج ) آزادى از اسارت و بندگى ] و بالجمله چنانچه اساس قسم اول بر استعباد و استرقاق رقاب ملَّت در تحت ارادات خود سرانه و عدم مشاركت ، فضلا از مساواتشان با سلطان مبتنى ، و عدم مسئوليّت هم متفرّع بر آن است ، اساس قسم دوم هم بر آزادى از اين عبوديّت ، و مشاركت و مساوات آحاد ملَّت حتى با شخص ولىّ نوعى در جميع نوعيات مبتنى ، و مسئوليّت هم از فروع آن است و در كلام مجيد الهى - عزّ اسمه - و فرمايشات صادره از معصومين - صلوات اللَّه عليهم - در مواقع عديده همين مقهوريّت در تحت حكومت خود سرانهء جائرين را به « عبوديّت » كه نقطهء مقابل اين حرّيّت است ، تعبير و پيروان دين اسلام را به تخليص رقابشان از اين ذلَّت هدايت فرمودهاند . < فهرس الموضوعات > [ قرآن و اسارت مردم ] < / فهرس الموضوعات > [ قرآن و اسارت مردم ] چنانچه در كيفيت استيلاى فرعون بر بنى اسرائيل با اينكه هرگز او را مانند
[1] . رعد ، آيهء 11 « خداوند سرنوشت هيچ قوم ( و ملَّتى ) را تغيير نمىدهد مگر آنكه آنان آنچه را كه در خودشان است ، تغيير دهند » .