إسم الكتاب : تنبيه الأمة وتنزيه الملة ( عدد الصفحات : 175)

در وادى اتّحاد و استبداداتى است به مراتب اضرّ و امرّ [1] از استبداد اصلى و موجب توسّل و التجاى ملَّت به آن استبداد ملعون است در تخلَّص از آنها ، و با كمال شوق و طيب نفس بدان اسارت ملعونه رضا دادن و به آن رقّيّت بهيميّه از لاعلاجى تن در دادن . و بالجمله غرض از تشكيل انجمنها ، و قرآن مجيد و ساير معظمات دينيه را به مبادى [2] نهادن و قسم ياد كردن ، رفع يد از اغراض شخصيّه و همدستى بر اعلاى كلمه اسلاميّه و حفظ جامعهء نوعيّه و ترقّى دادن نوع است به عمل ، نه همدستى و مساعدت بر اغراض همديگر و صرف قلوب نوع عقلا و بى غرضان از اين داستان .
و از آفات عظيمه و دردهاى بى درمان اين باب ، همين دخول مغرضين و چپاولچيان و كلاهبرداران است در اين وادى و اين فرصت را غنيمت شمردن و مهره كار را بدست خود گرفتن و به اسم ملَّت خواهى ، ملَّت فلكزده را به خاك سياه نشانيدن است .
هم چنانكه عنوان شاه پرستى وسيلهء چپاول شاه پرستان ، و اسم حفظ دين شبكه و دام آن دستهء صيادان است ؛ ملَّت خواهى هم بهانه و دست آويز اين دستهء مردم ، و اغلب انزجارات ، مستند به شنايع اعمال آنان است ، قولا مشروطه خواه و عملا در استحكام مبانى استبداد از اغلب قواى ملعونه اقوى ، و از اعظم موجبات تفرّق كلمه و انزجار قلوب ، و بلكه ضررش بر اين اساس سعادت از همه بيشتر و سزاوار است در عداد همان قواى ملعونهء معدود و عقلاى ملَّت بر علاجش مقدّم بر همهء آنها همّت گماشته ، به حكمتهاى عمليّه ، اين باب از فساد

[1] . زيان بارتر و پايدارتر .
[2] س : به ميان .

171