نفس قدسيّهء حضرتش از آن ابا فرمود ، از براى حفظ حرّيّت خود و توحيد پروردگارش تمام هستى و دارايى را فدا ، و اين سنّت كريمانه [ را ] براى احرار امّت استوار و از شوائب عصبيّت مذمومه تنزيهش فرمود ، و از اين جهت است كه در تواريخ اسلاميّه صاحبان نفوس ابيّه را كه به اين سنّت مباركه رفتار و چنين فداكارىها نمودند ، « اباة الضيم » [1] و احرارشان ناميده ، همه را خوشه چين آن خرمن و از قطرات درياى آن إباء و حرّيّت شمردند ، و خود حضرتش - صلوات اللَّه عليه و على المستشهدين بين يديه - هم ، حرّ بن يزيد رياحى را بعد از خلع طوق رقّيّت و خروج از ربقهء عبوديّت آل ابى سفيان و ادراك شرف حرّيّت و فوز به فنا و شهادت در آن ركاب مبارك ، به منقبت علياى حرّيّتش ستود و به خلعت والاى « أنت الحرّ كما سمّتك أمّك ، أنت الحرّ في الدّنيا و أنت الحرّ في الآخرة » [2] سر افرازش فرمود .
[ امام عصر ( عج ) و آزادگى از اسارت طاغوتها ] و هم بمقتضاى احاديث وارده در تفسير آيهء مباركهء * ( وَعَدَ ا للهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ) * - إلى قوله تعالى - * ( يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً ) * [3] و انطباق فقرات آخر

[1] كسانى كه از ظلم و ستم ابا داشته و گريزانند .
[2] طبرى ، تاريخ طبرى ، ج 3 ، ص 30 ، امام به حرّ فرمود : تو آزاده‌اى چنانكه مادرت تو را حرّ ناميد ، به خواست خدا در دنيا و آخرت آزاده‌اى .
[3] نور ، آيهء 55 « خداوند به كسانى كه از شما ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند ، وعده مىدهد كه قطعا آنان در زمين خليفه خواهند شد ، چنانكه به گذشتگان آنها خلافت روى زمين را بخشيد . ، تنها مرا مىپرستند و چيزى را شريك من نمىسازند » . براى ملاحظهء روايات در تفسير آيه ، به تفسير على بن ابراهيم ج 2 ، ص 108 مراجعه كنيد .

56