انسانيت و بى اعتقادى به مبدأ و معاد و عذاب آخرت و قيامت مختلف ، و در اين روزگار همچنانكه بعون اللَّه - سبحانه و تعالى - دورهء طاغوتيّت طواغيت و گرفتارى امّت به اسارت و ذلّ رقّيّتشان به نقطهء آخر رسيده ، همين طور شقاوت و قساوت و انسلاخ از فطرت و بى رحمى و بىدينى فراعنه و طبقات اعوانشان هم به اعلى درجه منتهى و حتى امورى كه هيچ تاريخى نشان نمىدهد ، هم مشهود و صحّت و صدق مقالهء معروفه در السنه و افواه را كه « هميشه يزيد و ابن زياد و ابن سعد و شمر و سنان بسيار و فقط سرور مظلومان و احرار - صلوات اللَّه عليه و على المستشهدين بين يديه - در مقابل نيست » ، بر عالميان آشكار ساخت ؛ و در اخبار وارده در ابواب طينت هم روايات دالَّهء بر همين تشابه مكمونات و مكنونات نفوس مأثور و سابقا به مأخوذ بودن شعر معروف - « رگ رگ است اين آب شيرين آب شور » - الخ از آنها اشاره شد .
[ 6 . عادى و طبيعى بودن زورگويى اقويا ] ششم : از آن قواى ملعونه ، ارتكاز رذيلهء استبداد و استعباد رقاب ضعفاء و زيردستان است در جبلَّت و فطرت نوع بزرگان و اقوياى مملكت بطبقاتهم ، و طبيعى شدن زورگوئى و معاملهء استبداديه و تحميلات دل بخواهانه و تحكَّمات خودسرانهء فيما بين تمام طبقات ، و از اين جهت است كه نوع اقوياى مملكت و خاصّه ملَّاكين ايشان به واسطهء منافات تسويه و عدالت از جهات عديده با مقاصد و اغراضشان ، و بى خبرى و غفلت از توقّف حفظ دين و شرف و

156