[ ب ) مغالطه دربارهء مساوات ] دويم : مغالطهء راجعه به اصل طاهر مساوات است ، و ظاهر است كه هم چنانكه اساس ولايتيّه بودن سلطنت و خروجش از نحوهء جائرهء تملَّكيّه به اصل مبارك اول كه عبارت از آزادى رقاب ملَّت از رقّيّت جائرين است مبتنى ، و از اين جهت دچار آن همه مغالطات بود ؛ همين طور عادله بودن آن و مسئوليت حافظه از تبدّل و انقلابش هم به اين اصل مبارك دوم ، كه عبارت از مساوات آحاد ملت با همديگر و با شخص والى در جميع نوعيات است منتهى ، و كلمهء مباركه « و أنت القاسم بالسّويّة و العادل فى الرّعيّة » [1] كه در زيارت غرّاى غديريّه به حضرت سيد اوصيا - عليه و آله افضل الصلاة و السلام - عرضه مىداريم ، ناظر به همين معنى است ، و به واسطهء ركنيّت اين دومين سرمايهء سعادت و حيات ملَّى در مسئوليّت متصدّيان و ممنوع بودنشان از استيثارات دل بخواهانه و تجاوزات مستبدّانه ، از اين جهت به چنان صورت قبيحهء سابقه در مقدّمه ، كه نه تنها مسلمانان روى زمين بلكه قاطبهء ملَّيّين از آن بيزارند ، جلوه اش دادند ؛ چه بالضروره معلوم است اختلاف اصناف مكلَّفين نسبت به انحاء تكاليف نه مطلبى [2] است مخصوص به دين اسلام ، بلكه در جميع شرايع و اديان مطرّد و جارى است ، و حتى منكرين تمام شرايع و اديان هم البته احكام عقلائيّه كه

[1] . مجلسى ، بحار الانوار ، ج 97 ، ص 364 ؛ زيارت امام على عليه السّلام در نجف و در روز عيد غدير كه امام حسن عسكرى عليه السّلام از پدر بزرگوارشان امام هادى عليه السلام شنيده و نقل فرموده‌اند .
[2] . أ ، د : مطلب .

100