إسم الكتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) ( عدد الصفحات : 505)

جريان صحابه و ياران صاحب وحى و پيروان آنها بوده‌اند .
برخى از انديشمندان دو جريان مذكور ، كتابها و رساله‌هاى متنوع در تفسير و علوم قرآن تدوين نموده‌اند ، مناسب است ما آنها را به ترتيب قرنها فهرستوار يادآور شويم .
< فهرس الموضوعات > تفسير و علوم قرآن در قرن اول < / فهرس الموضوعات > تفسير و علوم قرآن در قرن اول در قرن اول هجرى ، مباحث مربوط به علوم قرآن و تفسير كمتر تدوين شده است ، اين مطلب داراى عللى است ، از آن جمله :
1 - وجود رسول خدا در ميان مسلمانان و امكان مراجعه مردم به آن حضرت و پرسش مسائل مورد نياز در زمينهء علوم قرآن و دريافت پاسخ صحيح آنها كه در قرآن به اين نكته تصريح شده است * ( « وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَالْحِكْمَةَ » ) * ( آل عمران / 164 ) .
2 - نزديكى و تقارن با زمان نزول قرآن و مشخص بودن شأن نزولها از يك سو و نزول قرآن بر اساس مفاهيم لغوى و عرفى همان روزگار ، كه اين دو امر به مسلمانان قرن نخست قدرت و توانايى بيشترى را در زمينهء فهم محكمات و ظواهر قرآن مىداده است .
3 - رايج نبودن كتابت و نويسندگى و كمبود نويسنده در آن عصر .
ولى پس از وفات رسول خدا ( ص ) كه دست مردم از حضور آن كوتاه گرديد ، ناچار شدند كه براى حل مشكلات و ابهامهاى خويش در رابطه با قرآن بيشتر بينديشند و به بحث و فحص بپردازند و براى حفظ دستاوردهاى فكرى خويش به تدوين و تنظيم آنها همت گمارند .
تأكيد اسلام در مورد تعليم و تعلم و گسترش علم ميان امت اسلامى يكى از عواملى است كه مسلمانان را در تدوين اين مباحث و نشر و گسترش آنها و پديد آوردن يك فرهنگ غنى مدون تشويق نموده و موفق داشته است .
< فهرس الموضوعات > طلايه داران تفسير و علوم قرآن < / فهرس الموضوعات > طلايه داران تفسير و علوم قرآن 1 - امير المؤمنين على بن ابى طالب ( ع ) : به استناد منابع تاريخى ، نخستين طلايه دار تدوين تفسير و علوم قرآن ، امير المؤمنين على بن ابى طالب ( ع ) بوده است كه به هنگام گردآورى آيات قرآن به عام و خاص ، مطلق و مقيد ، محكم و متشابه ، ناسخ و منسوخ ، مجمل و مبين ، واجب و مستحب و شأن نزول آنها نيز اشاره فرموده است .

408