4 - در ترتيب و تنظيم كتاب حسن سليقه بسيارى اعمال كرده است . اين كتاب با مزاياى فوق ، نظر همهء فقها را در ادوار مختلف به خود جلب كرده است ، و اينها همه از احاطهء علمى و قريحهء سرشار مرحوم شيخ طوسى سرچشمه مىگيرد .
< فهرس الموضوعات > دومين كتاب < / فهرس الموضوعات > دومين كتاب دومين كتابى كه به اين شيوهء تأليف شد ، كتاب « جواهر الفقه » است كه به قلم رساى شاگرد شيخ طوسى و سيد مرتضى ، مرحوم قاضى ابن براج ( م 481 ه . ق ) تأليف شده است . اين كتاب به صورت سؤال و جواب تنظيم شده كه عامل مهمى در تسهيل مطلب است . « جواهر الفقه » مجموعهء بسيار نفيس و گرانقدرى است كه فروع فقهى بسيارى را در بر دارد .
< فهرس الموضوعات > رجال علمى اين دوره < / فهرس الموضوعات > رجال علمى اين دوره پس از مرحوم شيخ طوسى و قاضى ابن براج ، فقهاى ديگرى اين شيوه را ادامه دادند و با تأليف و تصنيف توانستند سبك گذشته را به طور كلى دگرگون سازند و كتابهاى خود را كه تنها با خصوصياتى تازه نگاشته شده بود در محافل علمى و فقهى مطرح كنند . در ميان اين فقها مىتوان از افراد ذيل نام برد :
1 - مرحوم ابو الصلاح حلبى ( 374 - 447 ه . ق ) ، مؤلف كتاب « الكافي فى الفقه » .
2 - مرحوم شيخ سلار بن عبد العزيز ديلمى ( م 463 ه . ق ) مؤلف كتابهاى « الاحكام النبوية » و « المراسم العلوية » .
3 - مرحوم ابن زهره حلبى [1] ( 511 - 585 ه . ق ) صاحب كتاب « غنية » .
4 - مرحوم ابن حمزه ( م حدود 500 ه . ق ) نويسندهء « الوسيلة إلى نيل الفضيلة » .
5 - مرحوم محمد بن احمد بن ادريس ( 558 - 598 ه . ق ) مؤلف كتاب « سرائر » .
6 - مرحوم يحيى بن سعيد هذلى ( 601 - 690 ه . ق ) صاحب كتاب « الجامع للشرائع » .

[1] - مرحوم ابن زهره اجتهاد را واجب عينى مىدانست و تقليد را حرام . و ظاهرا همه حلبىها داراى همين نظريه بودند . مرحوم ميرزا عبد اللَّه افندى اصفهانى ( م 1130 ه . ق ) صاحب رياض العلماء و حياض الفضلاء ، و مرحوم ماحوزى بحرانى ( م 1121 ه . ق ) صاحب اشارات ، و مرحوم ميرزا محمد عبد اللَّه و جمعى ديگر از جمله همفكران او در اين مسأله مىباشند .

231