نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 186
معناى شرعى هنگام نزول آيه ، مورد ترديد است و نياز به اثبات دارد . دليل دوم - گفتهاند كه آيه مذكور در سوره توبه ، يعنى سال نهم پس از هجرت نازل شده است و بىترديد تا اين زمان تعدادى از نجاسات اصطلاحى و اعتبارى تشريع شده است و اين امر خود مىرساند كه ذهن اهل شريعت با معناى شرعى و اعتبارى واژه « نجس » آشنا بوده و هنگام نزول آيه هيچ مشكلى براى حمل آن بر معناى شرعى وجود نداشته است . سپس استدلال كنندگان فوق براى اثبات اين امر كه قبل از نزول آيه معناى اصطلاحى و شرعى واژه مذكور بارها و بارها مورد استفاده اهل شريعت قرار گرفته است ، و مكررا لفظ را در آن معنا به كار بردهاند ، شواهد و مواردى را آوردهاند كه مناسب است در اينجا بعض از آنها را يادآور شويم : الف - اين مسلم است كه تدريجى نازل شدن احكام شرعى بر پيامبر براى مصلحت مردم بود كه آنان را آماده پذيرش كنند و بدين جهت تأخير بيان نجاسات معنى نداشت چون پرهيز بعضى از آنها موافق با طبايع عقلاء بوده پس براى تأخير آنها موجبى نبوده است . در روايات نقل شده است هنگامى كه رسول خدا ( ص ) به مدينه رفت بين مردم آنجا ، استنجاء با آب و سنگ امر متعارفى بود و مىگويند براء بن معرور انصارى نخستين مسلمانى بود كه با آب استنجاء مىنمود و آيه * ( « إِنَّ الله يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ » ) * ( بقره / 222 ) در حق او نازل شده است . ب - اشاره به نجاست در بعض احاديثى كه پيش از هجرت از او صادر شده زيرا در آنها بين امت اسلامى و امتهاى پيشين كه مقصر بودهاند كه مقارنه شده در هنگامى كه بول به بدن و يا لباس آنها اصابت مىكرد تكاليف آنها مشكل بوده است و اما در بارهء اين امت اين گونه تكاليف قرار داده نشده است و تنها آب را براى آنها مطهر و پاك كننده قرار داده است . ج - رواياتى كه مىگويد پيامبر ، امام حسن و يا امام حسين را در دامن خود مىنشاند و گاهى بول مىكرد پيامبر در اين هنگام موضع را با آب مىشست . البته وجوه ديگرى نيز موجود است كه ما براى پرهيز از طولانى شدن ، از ذكر آنها خوددارى مىنماييم . به هر حال از اين وجوه براى انسان اطمينان پيدا مىشود كه تشريع
186
نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 186