نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 141
< فهرس الموضوعات > بيان كلام راوندى < / فهرس الموضوعات > بيان كلام راوندى بجاست اينجا كلام مرحوم قطب راوندى و فخر رازى صاحب تفسير كبير را ارائه دهيم . راوندى در اثبات مشرك بودن اهل كتاب مىگويد : عطف مشركين در آيات بر اهل كتاب براى تفخيم و تاكيد است ( نه براى تغاير و دوگانگى ) همان گونه كه در آيه 68 سوره الرّحمن : * ( « فِيهِما فاكِهَةٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ » ) * . در آن دو ميوه خرما و انار است مىباشد . زيرا خرما و انار كه دو ميوه هستند ، بر فاكهه عطف شدهاند . ( فقه القرآن 2 / 78 ) . علامه فخر رازى مىگويد : اين استدلال ( مغايرت معطوف و معطوف عليه ) مشكل است . به دليل آيه 7 سوره احزاب : * ( « وَإِذْ أَخَذْنا مِنَ النَّبِيِّينَ مِيثاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُوحٍ . . » ) * و آن هنگام كه از انبياء و پيامبران و تو و از نوح پيمان گرفتيم . و آيه 98 از سوره بقره : * ( « مَنْ كانَ عَدُوًّا لِلَّه وَمَلائِكَتِه وَرُسُلِه وَجِبْرِيلَ وَمِيكالَ فَإِنَّ الله عَدُوٌّ لِلْكافِرِينَ » ) * . هر كه دشمن خدا و فرشتگان و پيامبرانش و جبرئيل و ميكائيل باشد خدا هم دشمن كافران است . كه در آيه اول ( منك و من نوح ) عطف به تبيين شده است در حالى كه رسول خدا حضرت محمد و نوح ( ع ) از انبياء مىباشند و در آيه دوم « جبرئيل » و « ميكائيل » كه از ملائكه هستند به آنها عطف شدهاند و اين نوع عطف مستلزم مغايرت نيست . و اگر اشكال شود كه عطف در دو آيه اخير ذكر خاص بعد از عام است براى رساندن عظمت شأن معطوف در آن صفت مذكور در پاسخ آن بايد گفت : در آياتى كه مشركان بر اهل كتاب عطف شده است داراى همين خصوصيت است و خصوصيت ذكر مشركان بعد از اهل كتاب بيانگر نهايت درجه كفر آنهاست . ( تفسير كبير 6 / 60 ) . < فهرس الموضوعات > نقد كلام امام فخر رازى < / فهرس الموضوعات > نقد كلام امام فخر رازى نقد كلام فخر رازى روشن است اما أولا : با توجه به آياتى كه اهل كتاب را با مشركان ذكر كرده است بويژه آيه 17 سوره حج : * ( إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هادُوا وَالصَّابِئِينَ وَالنَّصارى وَالْمَجُوسَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا إِنَّ الله يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ . . ) * [1] مقابله مشركان با اهل كتاب كاملا واضح است . زيرا آيه مذكور مسلمانان و يهوديان ،
[1] - يعنى : خدا ميان آنان كه ايمان به او آورده و آنان كه كيش يهود يا صابئان يا نصارا يا مجوس را برگزيده و آنان كه مشرك شدهاند در روز قيامت حكم مىكند .
141
نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 141