ادله دو گروه را يادآور شديم ، ولى چنانكه مشهود است دلايل هيچ كدام براى اثبات مدعاى ايشان كافى نمىنمايد ، و ادله هر گروه قابل نقد و توجيه است كه براى پرهيز از طولانى شدن مقاله از بيان آنها خوددارى شد .
آن چه از مدارك مىتوان به دست آورد اين است كه طبرى داراى مرام اهل سنت بوده ، ولى تعصب شديد نداشته و در مواردى به آن چه يافته اقرار كرده است .
مقاله سوم سير تاريخى تفسير و علوم قرآن قرآن ، ثقل اكبر و مطمئنترين منبع شناخت احكام حوادث واقعه و معارف دينى و اخلاقى و اجتماعى و روشنترين برهان پايندگى اسلام و بالندگى جوامعى است كه نظام خويش را بر اصول اسلامى بنيان نهند .
قرآن ، تنها نور هدايت در روزگار هجوم ظلمتها و تنها كشتى رهايى از گرداب حوادث و امواج تئوريها و نظريه هاست .
اگر بر آن باشيم جايگاه قرآن و نقش آن را در ابعاد زندگى مادى و معنوى بشر ترسيم كنيم ، بىترديد راهى به بلنداى آفتاب در پيش رو و منظرى بس گسترده در پيش چشم خواهيم داشت . چنانكه نگريستن به آفتاب از يك زاويه ، هر گز نمايانگر همه خورشيد نيست ، و از سوى ديگر نگرش همه جانبه به آن از حد و توان بشر بيرون است ، چاره اى جز اين نيست كه محققان و متأملان در قرآن هر كدام از زاويه اى و با نگرشى به توصيف آن بپردازند ، و به مقدار ظرفيت علمى و وجودى خويش از آن بهره برگرفته و نيز به ديگران ارائه دهند .
به راستى سخنى بس شايسته است ، كه جرى قرآن چونان حركت خورشيد و ماه است

406