مقدمه اى به قلم مصحح آن دكتر فريدريك كرن آلمانى برلينى چاپ گرديده است .
تمايز شيوه طبرى از اخباريگرى طبرى فقيهى بود كه از راه اجتهاد در منابع فقهى و اجتهادى ، احكام شرعى را بيان مىداشت و چنانچه بعضى از محققان او را متمايل به اخباريگرى پنداشته‌اند به صواب نرفته‌اند ، زيرا دلايل چندى در دست است كه حاكى از اخبارى نبودن طبرى و تمايز مسلك او از اخباريگرى دارد ، از آن جمله :
1 - تدوين مباحثى در اصول فقه ، كه در مقدمه كتاب اختلاف الفقهاء به آن اشاره شده است .
2 - بيان برخى از احكام حوادث واقعه ، از راه اجتهاد .
3 - اعتقاد او به حجيت ظواهر قرآن و صحت استناد به آن ، براى شناخت احكام .
4 - عمل كردن او بر طبق خبر صحيح و اعراض از خبر ضعيف . وى بر خبر صحيحى كه حتى اگر مورد اعراض اصحاب بوده عمل مىكرده و از سوى ديگر به اخبار ضعيفى كه مورد عمل مشهور بوده اعتماد نمىكرده ، اين دقيقا خلاف مشى اخباريان است . و چه بسا مشى او را در اين زمينه از كتاب تهذيب الآثار وى بتوان استخراج كرد .
5 - جمع بين اخبارى كه گرفتار تعارض هستند و حكم او به تخيير در صورتى كه جمع امكان نداشت و بر همين اساس فتاواى زيادى از او صادر شد كه علامه قرطبى اندلسى در بداية آنها را يادآور شده است .
6 - بهره گيرى از ديدگاههاى فقهى خود در استعمالات كلام عرب .
7 - اعتقاد او به تنويع حديث : صحيح ، ضعيف ، حسن ، موثق .
8 - بهره گيرى از آراء علماى اهل لغت در برخى موارد .
9 - اعتقاد به اين كه اجماع يكى از پايه‌هاى شناخت احكام شرعى حوادث واقعه است .
همه اين امور دلالت بر اخبارى نبودن طبرى دارد و بنا بر اين كسانى كه معتقدند او مانند « ملا محمد استرآبادى » ( صاحب منهج المقال مؤسسه مسلك اخباريگرى ) و « ملا محمد امين استرآبادى » ( صاحب الفوائد المدنية ) از انديشه مندان شيعه و « احمد بن حنبل شيبانى » و « داود بن على ظاهرى اصفهانى » و « عبد الرحمن اوزاعى » از علماء اخبارى مسلك جامعه اهل سنت بوده است ، درست داورى نكرده‌اند . زيرا يكى از

397