نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 396
2 - كتاب « بسيط القول فى احكام شرايع الاسلام » اين كتاب ناتمام مانده و به پايان نرسيده است . 3 - كتاب « الخفيف فى احكام شرايع الاسلام » كه مختصرى از كتاب لطيف القول است . 4 - « تهذيب الآثار » طبرى در اين كتاب احاديث فقهى را گرد آورده ، ولى به پايان نرسانده است . نسخه خطى اين كتاب در كتابخانه كبريل باشا در قسطنطنيه موجود است و در سال 1404 ه . ق در چاپخانه صفا ، مكه مكرمه به چاپ رسيده است . او در اين كتاب اخبار و روايات متعارض را بيان مىكند و سپس بين آنها جمع مىنمايد و يا يكى از آنها را بر مبناى مورد قبول خويش برمىگزيند . 5 - كتاب « اختلاف الفقهاء » او در اين كتاب به مقايسه مكاتب فقهى اسلامى پرداخته و آراء و نظريات محققان و عالمان جامعه اهل سنت مانند ابو حنيفه و مالك بن انس اصبحى و محمد بن ادريس شافعى و عبد الرحمن اوزاعى و سفيان بن سعيد ثورى و قاضى ابو يوسف و محمد بن حسن شيبانى استاد شافعى و بعضى از فقيهان صحابه و تابعين و پيروان آنها را تا نيمه قرن دوم هجرى بيان كرده است . وى در اين كتاب اسمى از احمد بن حنبل شيبانى ( پيشواى مذهب حنابله ) به ميان نياورده است ، كه در اين باره اعتراضات زيادى بر او شد و او در پاسخ مىگفت : « احمد بن حنبل فقيه نبوده است بلكه صرفا محدث بوده و من در اين كتاب تنها اسامى فقها را يادآور شدهام » . بدين جهت طرفداران فقه حنبلى كينه او را به دل گرفتند و به ناروا بر او هجوم بردند و هر گونه بدگويى و ناسزايى را در بارهء او روا داشتند ، تا آنجا كه مردم را از رفت و آمد به منزل او منع كردند و كسى به ديدن او نمىرفت و اين دشمنى چندان ادامه يافت و قوت گرفت كه خانه مسكونى وى را سنگ باران كردند و بعد از فوت او مانع از دفن جنازه وى شدند و تصميم داشتند كه جنازه او را به آتش بكشند ، از اين بيم ، او را شبانه در منزل مسكونيش به خاك سپردند . به هر حال ، نسخه خطى اين كتاب در كتابخانه مصر بود و در سال 1320 هجرى قمرى در قاهره به چاپ رسيده است و بعدها كرارا چاپ شده و در اين اواخر نيز با
396
نام کتاب : ادوار فقه و كيفيت بيان آن ( فارسي ) نویسنده : محمد ابراهيم جناتي جلد : 1 صفحه : 396