1281 اين منصب را دارا بود ، در طى اين ساليان هم به ادارهء امور مذهبى و دينى مردم اشتغال داشت و هم حوزهء علميهء نجف اشرف را اداره مىكرد .
مقام والاى شيخ انصارى در بيان انگيزهء اين كه چرا شيخ به عنوان مرجع عام برگزيده شد ، و حال آن كه پيش از او چنين امرى سابقه نداشته ، بايد به طور فشرده مطالبى را عرض نمود :
الف ) شهرت و آوازهء شيخ اعظم به فضل و تقوا و ورع در طول دوران تحصيل كه او را در ميان حوزه‌هاى علميه مشار بالبنان ساخته بود ، و سرآمد همدرسان خويش به شمار مىرفت . و كمتر كسى از اقرانش بود كه به مراتب علم و فضل و نبوغ و استعداد و تقواى او اعتراف و اذعان نداشته باشد .
ب ) گواهى بسيار مهم استاد او آية الله شيخ على كاشف الغطاء در بارهء وى به اين كه او مجتهد مطلق است .
داستان از اين قرار بود كه روزى كاشف الغطاء در برخورد با مرحوم شيخ جعفر شوشترى به او مىگويد : گمان مبر كه شيخ مرتضى براى استفاده كردن از مباحث و مسائل به درس من مىآيد : » « و الله انه لمجتهد مطلق » به خدا قسم او مجتهد مطلق است . بلكه بدين جهت است كه مىگويند : « در خانه‌هاى كهن چيزى يافت مىشود » : او براى به دست آوردن چنين امورى به درس من مىآيد .
جالب اين است كه اين شهادت استاد زمانى است كه عمر شيخ از بيست و يك سال تجاوز نكرده است .
كاشف الغطاء در ملاقات ديگرى به شيخ جعفر شوشترى مىگويد : كل شىء سماعه اعظم من عيانه الا شيخكم شيخ مرتضى فان عيانه اعظم من سماعه ، هر امرى در هنگام شنيدن بيش از گاه ديدن جلوه مىكند ، مگر شيخ شما شيخ مرتضى انصارى كه در برخوردهاى حضورى بيشتر و بهتر شناخته مىشود .
ج : ) شهادت استاد ديگرش ملا احمد نراقى به مراتب علمى و فقاهتى شيخ ، بدين قرار ، كه وى روزى در حضور گروهى فرمود : من در مسافرتهاى خود بيش از پنجاه مجتهد مطلق را زيارت كرده‌ام و با آنها به مذاكره علمى پرداخته‌ام ، ولى هيچ كدام از آنها را مانند شيخ مرتضى نيافتم .

251