سيم مردى است كه چيزى را از پيغمبر ( ص ) شنيده كه امر كرده و پس از آن نهى كرده ، ليكن او نهى را نشنيده و به عكس پس منسوخ را حفظ كرده نه ناسخ را و اگر مىدانست منسوخ است تركش مىكرد و هم مردم اگر مىدانستند كه منسوخ است آن را ترك مىكردند .
و چهارم مردى است كه بر خدا و پيغمبر ( ص ) او ، چون دروغ را دشمن داشته و از خدا مىترسيده و پيغمبر ( ص ) را عظيم مىداشته است ، دروغ نگفته و به توهّم چيزى نگفته بلكه حديث را چنان كه بايد حفظ كرده و همانطور كه شنيده بىكم و زياد آورده و ناسخ و منسوخ را حفظ و به ناسخ عمل و منسوخ را رها كرده . . » تا آنجا كه على عليه السلام گفته است : « . . و چنان نبود كه همهء اصحاب پيغمبر ( ص ) چون چيزى از او مىپرسيدند بفهمند ، بلكه بعضى از ايشان مىپرسيدند و نمىفهميدند به طورى كه دوست مىداشتند كه اعرابى يا قارى بيايد بپرسد و ايشان بشنوند و بفهمند ليكن من همه روز را بر پيغمبر ( ص ) داخل مىشدم و تنها با او مىبودم و بهر جا مىرفت مىرفتم و همهء اصحاب ( پيغمبر ( ص ) مىدانند كه پيغمبر ( ص ) با هيچ كس جز من اين شيوه را نداشت من چنان بودم كه چون مىپرسيدم جوابم مىداد و چون خاموش مىشدم او آغاز مىكرد و از خدا خواست كه مرا حافظ و معصوم از فراموشى قرار دهد از آن وقت كه اين دعا را در حقّم كرد هيچ چيز را فراموش نكرده‌ام همانا به پيغمبر ( ص ) گفتم : از هنگامى كه تو در باره‌ام دعا كردى هيچ چيز از آن چه به من آموختى فراموش نكرده‌ام و چيزى از من فوت نشده است ، با اين كه ننوشته‌ام ، پس چرا بر من املاء مىكنى ؟ و چرا مرا به نوشتن مىفرمايى ؟ آيا مىترسى فراموش كنم ؟ ! ! فرمود : نه ، برادرم بر تو از فراموشى و نادانى نمىترسم چه خدا به من خبر داده كه دعاء من در بارهء تو به اجابت رسيده است . . » پس على ( ع ) از همهء صحابه ، بطور اطلاق ، به اصول و فروع و مبادى و مبانى و مسائل و دلائل احكام دين زيادتر احاطه مىداشته و حقائق و دقائق

521