5 - همو در همان كتاب از ابو الربيع روايت كرده كه گفته است : از حضرت صادق عليه السّلام چگونگى عمل پيغمبر را ( ص ) در موضوع « حدّ شرب خمر » پرسيدم آن حضرت چنين گفت : « كان يضرب بالنّعال و يزيد و ينقص و كان النّاس بعد ذلك يزيدون و ينقصون ليس بحدّ محدود حتّى وقف عليّ بن ابى طالب على ثمانين جلدة حيث ضرب قدامة بن مظعون [1] . . » 2 - زمان استقرار عدد خاصّ در حدّ شرب خمر اين مطلب از برخى از روايات كه در بارهء مطلب نخست آورده شد تا حدى دانسته مىشود بعلاوه رواياتى ديگر نيز در اين زمينه از طرق عامّه و خاصّه وارد شده كه از آن جمله است روايت ابن حجر عسقلانى ( در فتح البارى ) از ابن شهاب به اين عبارت « فرض ابو بكر فى الخمر اربعين سوطا و فرض عمر ثمانين » .
ابن ابى الحديد در شرح خود بر نهج البلاغه چنين افاده كرده است : « مؤرخان گفته‌اند : عمر نخستين كسى است كه قيام به جماعت را در ماه رمضان تشريع كرده ( تراويح ) .
و همو نخستين كسى است كه در « حدّ شرب خمر » هشتاد تازيانه به كار بسته و خانهء رويشد ثقفى را كه مرد نبّاذ ( نبيذ ساز يا نبيذ خوار ) بوده سوزانده است »

[1] در خاتمهء اين قسمت به جا است از لحاظ تاريخ فقهى مربوط به حكم طهارت و نجاست « خمر » اين مطلب نيز ياد گردد . طبرى در ذيل حوادث سال 17 چنين آورده است : « قالوا و بلغ عمر ان خالدا دخل الحمام فتدلَّك بعد النّورة بثخين عصفر معجون بخمر فكتب اليه بلغنى انك تدلَّكت بخمر و ان اللَّه قد حرّم ظاهر الخمر و باطنه كما حرّم ظاهر الاثم و باطنه و قد حرّم مسّ الخمر الا ان تغسل كما حرّم شربها فلا تمسّوها اجسادكم فانها نجس و ان فعلتم فلا تعودوا . فكتب اليه خالد : انّا قتلناها فعادت غسولا غير خمر » فكتب اليه عمر : انّي اظنّ آل المغيرة قد ابتلوا بالجفاء فلا أماتكم اللَّه عليه » جواب خالد و باز جواب عمر در اين قضيه بايد مورد تأمل و دقت قرار گيرد .

513