< فهرس الموضوعات > غزوات و سرايا : - احكام فقهى راجع بوظائف مجاهدان و اسيران ايشان < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > غنائم و خمس : - غنائم در جاهليت - عناوين سه گانه اموال مأخوذ از كفار - زمان صدور حكم انفال - حكم انفال از لحاظ بقاء و نسخ زمان < / فهرس الموضوعات > < فهرس الموضوعات > صدور حكم فيئى - مذاهب مختلف در موضوع فيئى - زمان صدور حكم غنيمت - اقسام چهارگانه زمين از لحاظ فيئى و غنيمت - خمس غنائم و تقسيم آن به شش سهم - زمان صدور حكم خمس - اول خمس و اول غنيمت در اسلام < / فهرس الموضوعات > غنائم و خمس از نخستين هنگامى كه جنگ ميان قبائل و امم و تاخت و تاز بين طوايف و ملل ، معمول و متداول شده بىگمان نفوس و اموال قوم مغلوب تحت اختيار قوم غالب در مىآمده و بعنوان غنيمت جنگى به غالبان تعلق مىيافته است .
نهايت از امر در بسيارى از اين جنگها هدف اصلى و علت غائى همان استيلاء بر اموال و نفوس بوده و هست و در معدودى از آنها هدفى و الا كه تربيت و تهذيب افراد و اصلاح و تنظيم اجتماع باشد منظور اساسى و غرض نهايى قرار گرفته است و استفاده از اموال و نفوس مغلوبان ، علاوه بر اين كه بالحقيقه در راه همين منظور و براى تقويت آن بوده ، جنبهء تبعى و فرعى نيز مىداشته است .
در ملل ديگر نسبت به غنائم ، در حقيقت ، كمتر منافع اجتماع و عموم ، ملحوظ و در غالب ، منافع اشخاص قوى بويژه شخص رئيس منظور مىشده و به هوى و هوس او كارها انجام مىيافته و قسمت بهتر و بيشتر غنائم را او مالك مىشده و ثروتمندان و اغنياء آن را ميان خود متداول مىداشته و به گردش و جريان مىافكنده‌اند جملهء * ( كَيْ لا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الأَغْنِياءِ مِنْكُمْ ) * كه پس از جملهء * ( ما أَفاءَ الله عَلى رَسُولِه مِنْ أَهْلِ الْقُرى فَلِلَّه وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبى وَالْيَتامى وَالْمَساكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ ) * در قرآن مجيد ، در سورهء « الحشر » ذكر شده ( و در همين موضع نقل خواهد شد ) به چگونگى وضع فاسد غنائم قبل از اسلام اشارت است چنان كه در جملهء بعد آن به وضع صحيح و مفيد غنائم در اسلام تصريح گرديده است .
ابو الفتوح ، در تفسير خود در ذيل جملهء نخست ، پس از اين كه گفته است :
« اكثر دانشمندان ميان دولت ( بفتح دال ) و دولت ( بضم دال ) فرق گذاشته و اول را

218