عليهم ما يجرى على اعراب المؤمنين و لا يجرى لهم فى الفيء و لا فى القسمة شىء الا ان يهاجروا فى سبيل الله فان ابوا هاتين فادعوهم إلى اعطاء الجزية * ( عَنْ يَدٍ وَهُمْ صاغِرُونَ ) * فان اعطوا الجزية فاقبل منهم و كف عنهم و ان ابوا فاستعن الله ، عز و جل ، عليهم و جاهدهم فى الله حق جهاده .
« و إذا حاصرت اهل الحصن فارادوك على ان ينزلوا على حكم الله ، عزّ و جلّ ، فلا تنزل بهم و لكن أنزلهم على حكمكم ثم اقض فيهم بما شئتم فانكم ان تركتموه على حكم الله لم تدروا تصيبوا حكم الله فيهم ام لا و اذا حاصرت اهل حصن فان آذنوك على ان تنزلهم على ذمة الله و ذمة رسول الله فلا تنزلهم و لكن أنزلهم على ذممكم و ذمم آبائكم و اخوانكم فانكم ان تخفروا ذممكم و ذمم آبائكم و اخوانكم كان ايسر عليكم يوم القيمة من ان تخفروا ذمة الله و ذمة رسول الله » در اين روايات دستورهايى زيادتر از آن چه در روايت پيش مىباشد وارد شده در جمله آن كه امير را به پرهيزگارى در بارهء خود و مراقبت نسبت به زير دستان امر كرده و از كشتن مردمانى كه از خلق بريده و در غار و كوه جاى گزيده‌اند و هم از سوزاندن و غرق كردن درخت خرما و سوزاندن زراعت و نابود و تباه ساختن حيوانات ماكول اللحم نهى نموده و هم فرموده است كه چون با دشمن اهل اسلام روبرو شوند يكى از سه چيز را از آنان بخواهند : نخست اسلام ، و پس از اسلام هجرت و در سيم جزيه و اگر هيچ يك را نپذيرفتند چنان كه شايسته و بايسته است بجهاد بپردازند و در آخر هم راجع به محصورين كه از در تسليم در آيند دستور داده و فرموده با آنان به حكم خود پيمان بنديد و بر ذمهء خويش قرار گذاريد چه ممكن است حكم خدا را ندانيد و يا ذمهء او و رسولش را رعايت نتوانيد .
چنان كه در بارهء بسيارى از غزوات بطور صريح يا اشاره در قرآن مجيد آياتى نزول يافته و برخى از آنها نقل شد در بارهء برخى از سريّه ها نيز در قرآن مجيد

216