حقيقت شرط : در قاموس اللغة و اقرب الموارد در ماده شرط آمده است :
" الشرط إلزام الشئ والتزامه في البيع ونحوه " يعنى شرط عبارت است از تعهد به شئ در بيع و نحو آن . و بر همين اساس علامه شيخ انصارى مىگويد : " شرط به معنى التزام و تعهد تبعى است كه در ضمن عقد مىباشد " [1] .
بعضى از محققين نيز شرط را به معنى ربط بين دو شئ دانسته . و گفته صاحب قاموس و اقرب الموارد را تأييد كرده اند [2] .
محقق ايروانى ( رحمه الله ) نيز مىگويد : " شرط از نظر عرف عبارت است از تقيد امرى به امر ديگر يا تكوينا يا به جعل جاعل " [3] . بنابر اين اقوال ، شرط عبارت است از امرى كه متعاقدين در ضمن عقد بدان متعهد و ملتزم مىشوند . از اين جهت التزام و تعهد ابتدائى را شرط نمىگويند : در مقابل ، بعضى ديگر از لغويين " شرط " را به معنى مطلق التزام و تعهد دانسته اند . در المنجد مىگويد : " الشرط " مصدر است به معنى مطلق تعهد و التزام مىباشد . فرهنگ معين " شرط " را به معنى قرار ، پيمان ، عهد ، تعلق امرى به امر ديگر دانسته است .
علامه شيخ انصارى در مبحث شروط مىگويد : " شرط در عرف به دو معنى آمده است :
الف - به معنى حدثى ، يعنى مطلق تعهد و التزام .

[1] مكاسب : 216 .
[2] مصباح الفقاهة 2 : 142 .
[3] حاشيه مكاسب ، بحث خيارات : 61 .

245