حنفى ها كه قائل شده اند به اينكه اقرار " انشاء " است . و بعض ديگر گفته اند كه اقرار دو حيثيت دارد يك حيثيت اخبارى و ديگرى حيثيت انشائى [1] . مؤلف كتاب الوسيط نيز مىگويد : اقرار از نظر مضمون و محتوى يك عمل مادى است مثل شهادت و سوگند و ساير اعمال ارادى انسان و از جهتى ديگر چون اقرار مستلزم آن است كه شخص " مقر " خود را از مخاصمه كنار زده و طرف خود را از اقامه دليل معاف بدارد كه اين عمل يك تصرف قانونى است و انشاء محسوب مىگردد . مثل ابراء و عتق كه يك عمل ارادى است و قائم به يك طرف مىباشد [2] . و مقصود از اخبار در تعريف تنها اخبار به لفظ صريح نيست . بلكه هر لفظى كه دلالت بر مدعى نمايد بلكه حتى اگر به اشاره باشد . ماده 1260 قانون مدنى مىگويد : " اقرار واقع مىشود به هر لفظى كه دلالت بر آن نمايد " چرا كه گاه مىشود شخص مقر در مقام جواب مىباشد و تنها با يك كلمه " بله " يا " آرى " از او ، اقرار محسوب مىشود .
و ماده 1261 قانون مدنى نيز مىگويد : " اشاره شخص لال كه صريحا حاكى از اقرار باشد صحيح است " از قيد " لال " معلوم مىشود كه اشاره در صورتى اقرار محسوب مىگردد كه شخص " مقر " عاجز از كلام صريح باشد و اگر شخص قادر به تكلم باشد نمىتوان اشاره او را اقرار تلقى نمود .
اما چنين تقييدى وجهى ندارد چرا كه انسان قادر به تكلم چنانچه با سر تكان دادن ، مطلبى را اثبات نمود و لفظى به كار نبرد ، عرف چنين اشاره اى را اقرار تلقى مىنمايد . پس اشاره شخص " مقر " در دلالت بر اقرار مقيد به عجز از تكلم نيست .

[1] الموسوعة الفقهية : 6 ، ماده اقرار .
[2] الوسيط 2 : 484 .

152