مسأله بيست و يكم : شخصى عليه همسايه خود طرح دعوى نموده و ادعا مىكند كه همسايه وى پنجره اى به خانه او باز كرده است . در اين مورد مؤلف كتاب الوسيط مىگويد : شخص مدعى ( خواهان ) تنها موظف است اثبات كند كه همسايه او پنجره خود را به منزل او باز كرده است . و اثبات حق ارتفاق به عهده مدعى عليه ( خوانده ) مىباشد چون اصل و طبيعت زمين اقتضا مىكند كه حق ارتفاق نداشته باشد [1] .
ماده 130 قانون مدنى نيز مىگويد : " كسى حق ندارد خانه خود را به فضاى همسايه بدون اذن او خروجى بدهد و اگر بدون اذن ، خروجى بدهد ملزم به رفع آن خواهد بود " .
توضيح كامل اين موضوع ايجاب مىكند كه در دو جهت بحث كنيم اولا : در اصل ادعاى مؤلف الوسيط مبنى بر اين كه اصل در زمين آن است كه خالى از حقوق ارتفاقيه باشد . و ثانيا : در مورد درب خروجى باز كردن به فضاى همسايه .
اما جهت اول : بايد گفت اين اصل ادعائى را نمىتوان پذيرفت ، زيرا طبق قاعده " الناس مسلطون على أموالهم " هر كس مىتواند در ملك خود هر نوع تصرفى بنمايد مگر آن كه موجب ضرر ديگرى بشود . ماده 30 قانون مىگويد : " هر مالكى نسبت به ما يملك خود حق همه گونه تصرف و انتفاع دارد مگر در مواردى كه قانون استثنا كرده باشد " پس آنچه كه ممنوع است اضرار به ديگران است ، و اما تصرف در ملك خود طبق قانون مالكيت مجاز و بلا مانع مىباشد .
اما جهت دوم : در مورد احداث درب خروجى يا پنجره كه موجب اشراف به

[1] الوسيط 2 : 70 .

110