في الكافى عن أبي عبد اللَّه عليه السلام ، قال : رأس كلّ خطيئة حبّ الدّنيا . [1] و روايات كثيرهء ديگر نيز به اين مضمون با اختلاف تعبير وارد است . [2] و بس است براى انسان بيدار همين حديث شريف ، و كفايت مىكند براى اين خطيئهء بزرگ مهلك همين كه سرچشمهء تمام خطاها و ريشه و پايهء جميع مفاسد است . با قدرى تأمّل معلوم شود كه تقريبا تمام مفاسد اخلاقى و اعمالى از ثمرات اين شجرهء خبيثه است . هيچ دين و مذهب باطلى تأسيس در عالم نشده و هيچ فسادى در دنيا رخ نداده مگر به واسطهء اين موبقهء عظيمه - قتل و غارت و ظلم و تعدّى نتايج اين خطيئهء است ، فجور و فحشاء و دزدى و ساير فجايع زاييدهء اين جرثومهء فساد است . انسان داراى اين حبّ از جميع فضائل معنويّه بر كنار است : شجاعت ، عفت ، سخاوت ، عدالت كه مبدأ تمام فضائل نفسانيّه است ، با حبّ دنيا جمع نمىشود . معارف الهيّه ، توحيد در اسماء و صفات و افعال و ذات ، و حق جويى و حق بينى با حبّ دنيا متضادّند ، طمأنينهء نفس و سكونت خاطر و استراحت قلب ، كه روح سعادت دو دنيا است ، با حبّ دنيا مجتمع نشود . غناى قلب و بزرگوارى و عزّت نفس و حرّيّت و آزاد مردى از لوازم بى اعتنايى به دنيا است ، چنانچه فقر و ذلَّت و طمع و حرص و رقّيّت و چاپلوسى از لوازم حبّ دنيا است . عطوفت ، رحمت ، مواصلت ، مودّت ، محبّت ، با حبّ دنيا متخالفند . بغض و كينه و جور و قطع رحم و نفاق و ديگر اخلاق فاسده از وليده هاى اين امّ الأمراض است .
و في مصباح الشّريعة قال الصّادق عليه السلام : الدنيا بمنزلة صورة :
رأسها الكبر ، و عينها الحرص ، و اذنها الطَّمع ، و لسانها الرّياء ، و يدها الشّهوة ، و

[1] - « منشأ هر خطايى دوستى دنياست . » اصول كافى ، « كتاب الايمان و الكفر » ، « باب حبّ الدّنيا و الحرص عليها » ، حديث 1 . .
[2] - از جمله به روايات 1 تا 17 باب مذكور در منبع پيشين مراجع شود . .

49