نيست جز ذات مقدّس كامل على الاطلاق كه آن ذات مقدّس كمالى است بى نقص ، و جمالى است بى عيب ، و فعليّتى است بى شوب ، قوّه و خيريّتى است بى اختلاط به شرّيّت ، و نورى است بى شوب ظلمت . و در تمام دار تحقّقّ هر چه كمال و جمال و خير و عزّت و عظمت و نوريّت و فعليّت و سعادت يافت شود ، از نور جمال آن ذات مقدّس است ، و احدى را در كمال ذاتى با آن ذات مقدّس شركت نيست ، و موجودى را جمال و كمال و نور و بهاء نيست جز به جمال و كمال و نور و بهاى آن ذات مقدّس . بالجمله ، جلوهء نور جمال مقدّس او عالم را نورانى فرموده و حيات و علم و قدرت بخشوده ، و الا همهء دار تحقق در ظلمت عدم و كمون نيستى و بطون بطلان بودند ، بلكه كسى كه به نور معرفت دلش روشن باشد ، جز نور جمال جميل همه چيز را باطل و ناچيز و معدوم داند ازلا و ابدا . در حديث است كه رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله چون اين شعر لبيد را استماع فرمود كه < شعر > ألا كلّ شيء ما خلا اللَّه باطل و كلّ نعيم لا محالة زائل [1] < / شعر > فرمود : « اين شعر راستترين شعرها است كه عرب گفته . » [2] و چون به قلب خود فهماندى بطلان همهء دار تحقّق و كمال ذات مقدس را ، در توجّه قلب به قبلهء حقيقى و عشق به جمال جميل على الاطلاق و تنفّر از جميع دار تحقّق جز جلوهء ذات مقدّس محتاج به اعمال رويّه نيست ، بلكه خود فطرة اللَّه انسان را دعوت جبلَّى فطرى به آن مىنمايد و وَجّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذى فَطَرَ السَّمواتِ وَالارْض 30 : 30 [3] لسان ذات و قلب و حال انسان شود ، و انّى لا احِبُّ الآفِلين 6 : 76 [4] لسان فطرى انسان گردد .
پس اى فقير ، بدان كه عالم به وجههء سوائيّت زائل و داثر و فانى و باطل

[1] - « هشدار كه هر چيز جز خدا باطل است - و هر نعمتى ناگزير از بين رونده است » . .
[2] - علم اليقين ، ج 1 ، ص 106 . .
[3] - پاورقى 183 . .
[4] - « من غروب كنندگان را دوست نمىدارم . » ( انعام - 76 ) .

118