هدى همراه آورده همان را بكشد كافى است حج واجب به سبب ممنوع شدن ساقط نمىشود اما مندوب ساقط مىشود و آن كه به علت بيمارى ممنوع باشد بايد هدى خود را اگر اشعار كرده و همراه آورده بفرستد و اگر نياورده حيوانى بخرد و با امينى بفرستد و علامه رحمه الله در مختلف گويد بهر حال هدى ديگر بفرستد . چون قربانى به محل قربانى رسيد ( اگر در حج است بمنى و اگر عمره است به مكه ) حاجى در محل خود موى يا ناخن كوتاه كند و از احرام بيرون آيد و همه چيز بر او حلال مىگردد مگر زن پس اگر حج واجب بود بايد صبر كند تا سال ديگر به حج رود و زن بر او حلال مىگردد و اگر حج مستحب بوده است و مجبور نيست سال ديگر به حج رود مىتواند نائب گيرد در طواف نساء و در جامع المقاصد گويد در حج واجب نيز مىتواند نائب گيرد براى طواف نساء و لازم نيست تا سال ديگر صبر كند چون حرج است و طواف نساء در حال ضرورت به نيابت كافى است چنان كه گفتيم .
اين مسأله بسيار مشگل است زيرا كه حلال شدن زن هم چنان كه توقف بر طواف نساء دارد توقف بر طواف زيارت و سعى

204