صلح قيد كنند زمين مانند زمين قسم اول ( مفتوح العنوه ) خواهد بود . و ما آن چه مىدانيم و در كتب فتوح آورده‌اند زمين صلح بر اين وجه است كه ملك صاحبان آنها باشد و ساليانه مالياتى بدهند اما آن كه جزيه ذمى را به زمين قرار دهند كه پس از اسلام ساقط شود معهود نبوده است . بارى هر سه قسم زمين كه شمرديم در حكم و آثار مانند يكديگرند امام از همه ساليانه مالى مىگيرد بعنوان خراج يا مقاسمه يا مال الصلح و انفال آباد شده پس از فتح اسلام هم خراج دارد و هر سه قسم مالك شخصى دارد كه در زمين خود تصرف مالكانه مىكند ، يا به تبع آثار و اولويت يا بعنوان مالكيت رقبه زمين ، و در عمل ميان آنها فرق نيست قسم چهارم زمينى كه صاحبان آن به اختيار اسلام آوردند مانند بحرين و بحرين در اصطلاح قديم نواحى شمالى جزيرة العرب است مجاور خليج فارس و خراج از اين زمينها نبايد گرفت تنها از هر محصولى كه زكات دارد بايد زكات بدهند و آن زكات از خيرات است نه خراج دولتى چون بسته به اختيار دهنده است و اگر مدعى شود چيزى بر عهده وى نيست از او مىپذيرند .
زمينى كه صاحب آن ترك عمارت كند امام مىتواند به ديگرى

220