1 - كسى كه سفرش از هشت فرسخ كمتر است [1]

[1] - به اتفاق فقهاى اماميه سفر موجب قصر ، مسافت يك روز ( يك مرحله ) برابر دو بريد ، و 24 ميل ، و هشت فرسخ است . از علماى سنت ، اوزاعى موافق با اين قول است . شافعى آن را دو روز راه 16 فرسخ يا 48 ميل ، و به قولى 46 ميل ، و بقول ديگر زائد بر 40 ميل دانسته . ابن عمر ، ابن عباس ، مالك ، ليث بن سعد ، احمد حنبل ، و اسحاق بن راهويه نيز چنين گفته اند . ابو حنيفه و سفيان ثورى سفر را سه مرحله ( سه روز راه ) برابر 24 فرسخ و 72 ميل ، دانسته اند و اين قول از ابن عباس و ابن مسعود نيز نقل گرديده است . داود ظاهرى مطلق سفر طولانى را ميزان قصر ، مىداند . در فقه شيعه ، در مورد هشت فرسخ ملفق كه مجموع رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد اختلاف است : غالبا در فرض رجوع به منزل در روز سفر ، حكم سفر بر آن مترتب كرده اند شيخ طوسى در تهذيب و استبصار در اين فرض ، قائل به تخيير بين قصر و اتمام نماز ، و در نهايه ص 169 بدان تصريح نموده اما نسبت به روزه مىگويد : افطار جائز نيست ابن ابى عقيل مىگويد : اگر رجوع همان روز يا در ظرف كمتر از ده روز اتفاق افتد ، قصر نماز واجب است . بسيارى از متأخران بطور كلى مسافت را هشت فرسخ اعم از سفر ممتد يا ملفق از چهار فرسخ رفتن و برگشتن مىدانند بدون تقيد به رجوع در آن روز . و از ظاهر كافى كلينى استظهار كرده اند كه وى چهار فرسخ را مطلقا و لو قصد رجوع نداشته باشد كافى مىداند . به ادعاى صاحب جواهر مشهور بين اصحاب ما ، هر گاه قصد رجوع در آن روز نداشته باشد ، تخيير بين قصر و اتمام نماز است . منشأ اين اقوال ، اختلاف روايات و كيفيت استفادهء حكم از آنها است .

306