< فهرس الموضوعات > فصل 6 در مكان نمازگذار < / فهرس الموضوعات > اول - تصرف در آن براى نماز گذار از بابت اين كه وى مالك آن لباس يا مأذون از قبل مالك است جائز باشد .
دوم - اين كه لباس آلودهء به نجاست نباشد ، مگر جامه اى كه نماز در آن به تنهائى جائز نيست [1] از قبيل : بند شلوار ، جوراب ، موزه ، كلاه و نعلين ، و اجتناب و پرهيز از نجاست اين قبيل چيزها نيز بهتر است .
فصل 6 در ذكر جائى كه نماز در آن جائز است سراسر زمين محل نماز و سجده گاه است [2] و نماز در آن جائز مىباشد مگر جاى غصبى [3] يا محلى كه موضع سجده نجس باشد .
نماز در دوازده موضع [4] كراهت دارد :

[1] - مقصود اشياء كوچك و جامه هائى است كه به لحاظ كوچكى ، ساتر عورت نباشد و بدين لحاظ نماز در آنها به تنهايى بدون جامهء ديگر صحيح نمىباشد : از قبيل آن چه در متن ذكر شده است .
[2] - اين عبارت ظاهرا از حديث مشهور نبوى اقتباس شده « جعلت لي الأرض مسجدا و طهورا » يعنى همهء زمين در شريعت من نمازگاه و مطهر است ( در تيمم ، خاك به جاى آب باعث رفع حدث است ) . و اين قانون سهل و آسان ، به اسلام اختصاص دارد زيرا در شريعت موسى و عيسى و ساير اديان ، عبادت ، بايد در معابد و كنايس و ديرها و خلاصه ، در امكنهء خاص پرستش به جا آورده شود .
[3] - مؤلف در نهايه ج 1 ص 112 گويد : « در مكان غصبى با قدرت خروج از آن ، نماز نگذارد ، پس اگر با اين فرض در آن نماز گذارد بايد نماز را اعاده كند ، و اگر مضطر يا ممنوع از خروج باشد بر او باكى نيست .
[4] - چهار موضع اول ، به طورى كه در حاشيهء بعد خواهد آمد ، مكانهاى معين ، و ما بقى امكنهء نوعى است . مؤلف در ( نهايه ص 111 و 112 ) مواضع ذيل را بر اين تعداد اضافه كرده است : 1 - ء غايط ( مستراح ) . 2 - مجراى آب . 3 - بر روى برف ، و اگر نتواند بر زمين نماز بگذارد مانعى ندارد كه فرش روى برف پهن كند و بر آن سجده نمايد ، و اگر به فرش دست رسى نداشته باشد برف را مىكوبد و بر آن سجده مىكند . 4 و 5 - بر گل يا زمينى كه آب آن را فرا گرفته است ، و اگر ناچار شود از نماز در اين دو مكان بايد با اشاره و ايماء نماز گذارد و بر آن دو سجده نكند . 6 - خانهء شراب . 7 - خانهء گبران با اختيار و در صورت اضطرار ، كمى آب به پاشد و چون خشك شد در آن به نماز ايستد . 8 - جائى كه مقابل نماز گذار عكس يا مجسمه باشد مگر اين كه آنها را به پوشاند . 9 - جائى كه در قبلهء وى در مجمره يا جز آن يا در قنديلهاى آويخته ، آتش باشد . 10 - جائى كه در قبلهء وى اسلحهء بيرون كشيدهء از غلاف بوده باشد . و ظاهر سخن شيخ ، در پارهء از اين موارد ، اين است كه با فرض اختيار ، نماز در آن صحيح نيست .

211