قرض كند و به حج برود ولى اگر قرض كرد حج واجب مىشود .
( 46 ) : پول قربانى نيز بر عهده بذل كننده است . پس اگر مصارف حج را بدون پول قربانى داد حج بر مبذول له واجب نمىشود مگر در صورتى كه بدون عسر و حرج توانائى خريد قربانى را از مال خود داشته باشد . اما كفارات بر عهده مبذول له است نه بذل كننده .
( 47 ) : حجى كه بواسطه بذل ديگرى انجام مىشود از حجة الاسلام كفايت مىكند . پس اگر بعدا مستطيع شد ديگر حج بر او واجب نيست .
( 48 ) : هر گاه به كسى از سهم سبيل الله زكات داده شود به شرط آن كه به حج رود ، در صورت قبول حج بر او واجب مىشود ، و از حجة الاسلام هم كفايت مىكند ، گرچه قبول آن واجب نيست . ولى اگر از خمس ، يا سهم فقرا از زكات ، داده شود كه به حج رود ، چنين شرطى صحيح نيست و حج واجب نمىشود .
( 49 ) : استطاعت بذلى به بذل مال حرام مثل غصبى ، حاصل نمىشود . اما اگر مالى به كسى بذل شد و بعد از انجام حج معلوم شد غصبى بوده ، حج او صحيح ولى از حجة الاسلام كفايت نمىكند .
( 50 ) : اگر غير مستطيع براى خود يا ديگرى ، با اجرت يا بدون

20