شرايط ديگر را دارا باشد . و فرقى نيست بين كسى كه حج از سالها قبل بر ذمه‌اش مستقر بوده و كسى كه حج در همان سال استطاعت بر او واجب شده .
مسأله 16 - هر گاه در راه حج دشمنى باشد كه دفع او جز به پرداخت مالى زياد ممكن نباشد ، پرداخت مال واجب نيست و وجوب حج ساقط خواهد شد مگر اين كه بذل مال امر متعارف باشد ، مثل اين كه حكومت از كسانى كه وارد كشور مىشوند مالى را اخذ مىكنند كه در اين صورت بذل واجب است و از مؤونه حج حساب مىشود .
مسأله 17 - هر گاه راه حج منحصر به دريا باشد ، وجوب حج ساقط نخواهد شد مگر در صورت ترس از غرق يا بيمارى به مقدار بيشتر از متعارف كه در سفر دريائى است و چنانچه با ترس از اين چيزها حج نمود بنابر اظهر حجش صحيح خواهد بود .
شرط سوم : زاد و راحله است ، و معنى زاد ، داشتن توشه راه است كه آنچه در سفر محتاج است را داشته باشد ، يا پولى داشته باشد كه توشه خود را تهيه نمايد ، و معنى راحله ، داشتن وسيله سوارى كه بدان وسيله برود و برگردد . و لازم است زاد و راحله لايق به حال شخص باشد .
مسأله 18 - داشتن راحله يا وسيله سوارى مختص به صورت احتياج نيست ، بلكه مطلقا شرط است هر چند محتاجش نباشد ،

18