( مسأله 23 ) : مريض يا شخص عاجز ( همانند پير مرد و پيرزن ) كه قدرت و توانائى رفتن به حج را ندارد و يا براى وى حرج و مشقت دارد اگر استطاعت مالى پيدا كرد حج بر خودش واجب نيست .
( مسأله 24 ) : اگر شخصي در مدينه منوره مريض گردد بطورى كه به هيچ وجه قادر به انجام اعمال حج نشود در أين صورت : اگر سال أول استطاعت أو است از استطاعت خارج شده و حج بر أو واجب نيست .
و اگر حج قبلا بر أو واجب شده بايد صبر كند تا پس از بهبودى حج بجا آورد و اگر بطور كلى از بهبودى خود مأيوس بأشد احتياط واجب آنست كه نائب بگيرد .
ششم - امنيت و باز بودن رآه رآه رفت و برگشت باز بوده و از نظر جان و مال و ناموس خود ، احساس امنيت كند .
( مسأله 25 ) : هر گاه براى رفتن به حج ، دو رآه ( دور و بي خطر - نزديك و با خطر ) وجود داشته بأشد وجوب حج ساقط نمىشود و بايد از رآه بي خطر ( هر چند دور بأشد ) به حج برود .
( مسأله 26 ) : اگر در رآه حج ، دشمنى بأشد كه دفع آن جز با پرداخت پول زياد ، امكان پذير نشود در صورتي كه پرداخت پول ، موجب حرج و مشقت بأشد وجوب حج از أو ساقط مىشود .
( مسأله 27 ) : هر گاه كسى عذر شرعي پيدا كند همانند أين كه زندانى بأشد و يا دولت از رفتن وى جلوگيرى نمايد ، و . . ، استطاعت حاصل نشده و حج بر أو واجب نيست .

14