( مسأله 28 ) : اگر كسى از سالهاى پيش استطاعت مالى داشته و يا سال أول استطاعت أو بأشد و اكنون به جهت كسالت و بيمارى ، مسافرت با هواپيما براى أو ممنوع شده و وسيله ديگرى نيز جز هواپيما براى أو فرآهم نيست و از أين كه در آينده نيز خودش بتواند به حج برود به كلى مأيوس است بنابر احتياط لازم بايد كسى را به نيابت خود به حج بفرستد .
( مسأله 29 ) : هر گاه كسى داراى همه شرايط حج بأشد ولى به سبب اعتياد به ترياك ، دولت از رفتن وى جلوگيرى كند در أين صورت :
اگر قبلا مستطيع بوده و امكان رفتن به حج را داشته و نرفته ، بايد به هر نحوى است مشرف شود .
اگر سال أول استطاعت أو است و مىتواند با ترك اعتياد به حج برود بايد خود را معالجه نموده و به حج برود .
اگر سال أول استطاعت أو است ولى به هيچ نحو ( حتى با ترك اعتياد ) هم نمى تواند برود على الظاهر حج بر أو واجب نمىباشد .
( مسأله 30 ) : اگر وسيله رفتن به حج ، منحصر به هواپيما بأشد و فردى به جهت ترس عقلائي نتواند با هواپيما مسافرت كند در أين صورت اگر مسافرت با هواپيما براى أو حرج و مشقت دارد حج بر أو واجب نيست .
( مسأله 31 ) : هر گاه كسى با وجود أين كه استطاعت طريقي نداشت به حج مشرف شود و اعمال آن را انجام دهد حج وى صحيح بوده و از حجة الاسلام كفايت مىكند .

15