اعمال را كه مىتواند ولو با كمك گرفتن از ديگرى انجام دهد ، و هر مقدار را كه نمىتواند ، نايب بگيرد ولى در وقوفين گرفتن نايب كافى نيست .
16 - س - كسى كه احتمال مىدهد حجى كه در سالهاى قبل انجام داده ، صحيح نبوده يا مستطيع نبوده است و فعلا شرايط استطاعت را دارد و بخواهد احتياط كند ، حج را به چه نيتى بجا آورد ؟
ج - مىتواند قصد ما في الذمه يعنى قصد امتثال مطلق امر متوجه به او را كند و مىتواند قصد حجة الاسلام احتياطا نمايد .
17 - س - شخصى كه حج واجب خود را انجام داده است آيا مىتواند آن را به قصد ما في الذمه اعاده كند ؟
ج - مانع ندارد ولى اعاده حج كفايت از اجزاء - در صورت صحت حج سابق و بطلان اجزاء - نمىكند و بايد خود آن جزء تدارك شود .
18 - س - كسى كه با وجود تقليد صحيح قبلا به حج مشرف شد و چون رجوع به كفايت را مجتهد و شرط استطاعت نمىدانسته حجة الاسلام قصد نموده و بجا آورده است با اين كه رجوع به كفايت نداشته است ، فعلا همه شرايط استطاعت براى او موجود است و از حضرت امام تقليد مىكند آيا بايد حج سابق را اعاده كند يا خير ؟
ج - اعاده لازم است .
19 - س - شخصى بعد از انجام عمره تمتع مريض شد و از انجام حج منصرف شد و به ايران رفت و در مكه كسى را وكيل كرده كه براى فراغ ذمه او اقدام نمايد ، وظيفه در اين مورد چيست و آيا محرمات احرام بر چنين شخصى چه وضعى دارد ؟
ج - در فرض مسأله ، وكيل گرفتن بىفايده است و چنانچه سال اول استطاعت او بوده است و در اثر مرض از قدرت انجام حج افتاده باشد در اين صورت وجوب حج بر او موقوف است به بقاء استطاعت تا سالهاى بعد ، ولى در صورتى كه سال اول استطاعت نبوده و حج بر او از قبل واجب بوده است چنانچه مأيوس از خوب شدن باشد بايد در همان سال يا سال بعد براى حج و عمره تمتع نايب بگيرد ، و در صورتى كه مأيوس از خوب شدن نباشد نايب نمىتواند بگيرد و بايد خودش حج و عمره تمتع را مجددا انجام دهد ، و در هر صورت فعلا از احرام خارج و محرمات احرام بر او حلال شده است .

20