[ 90 ] س - اين جانب سال گذشته به حج مشرف شده‌ام و با توجه به فتواى حضرت عالى كه فرموده‌ايد طلابى كه به شهريهء حوزه نياز دارند مستطيع نيستند و در صورتى مستطيع مىشوند كه از وجوه شرعيه مستغنى باشند ، لذا اين جانب مقدار پولى با افراد ذى حق ( پدر و همسايه ) مبادله و دست گردان كردم و به عنوان اين كه نسبت به بندهء ذى حق هستند به آنان بخشيدم و ايشان آن را جهت مخارج حج به من برگرداندند ، من هم در تمام اعمال و مناسك حج نيت حجة الاسلام كردم ، آيا اين حج براى اين جانب كفايت از حجة الاسلام مىكند يا نه ؟
ضمنا لازم به تذكر است كه در ثبت نام عمومى سال 1360 پول به حساب ريختم و آن موقع فتواى فوق را نديده بودم و پولى كه دست گردان شده بود جايگزين آن پولى كه در حساب واريز كرده بودم قرار گرفت ، بفرماييد آيا عين پول مبذول بايد هزينه باشد يا بذل آن كافى است ؟
ج - در فرض سؤال احوط آن است ( 1 ) كه بعدا اگر استطاعت پيدا كرديد حج را اعاده نماييد . ( 2 ) [ 91 ] س - شخصى قدرت مسافرت حج را ندارد و از قادر شدن بعد هم مأيوس است و استطاعت مالى هم ندارد ، اگر به او بذل نفقهء حج نمايند آيا بايد قبول كند و نايب بگيرد يا اين كه قبول واجب نيست ، و نيز اگر او را مهمان كنند حج واجب مىشود تا استنابه كند يا خير ؟
ج - در فرض مرقوم حج واجب نيست . ( 3 ) [ 92 ] س - اگر در ميقات مستطيع شد و حجة الاسلام به جا آورد ، مجزى است يا نه ؟ و آيا

61