[ 71 ] س - پدرى براى حج ثبت نام كرده است و در وصيتش گفته است كه برايش حج مستحبى به جا آورند ، و پسر بزرگتر چون ديده خودش استطاعت بدنى و مالى دارد ، و فقط استطاعت طريقى نداشته كه آن هم با فوت پدر برايش حاصل شده به نيت خود حج را انجام داده ، نه به نيابت از پدر ، آيا حج او صحيح است يا نه ؟ چون استطاعت طريقى نداشته مگر از طريق نيابت ؟
ج - فرض مزبور نيابت نيست ، و حج خودش صحيح و مجزى است . ( 1 ) [ 72 ] س - مسلمين بعضى از كشورهايى كه حكومتشان كمونيستى است ، مانند حكومت فعلى افغانستان ، اگر بخواهند حج بروند بايد مبلغ زيادى به آن حكومت كمك كنند و قهرا اين پول براى تقويت چنين حكومتى مصرف مىشود ، در صورتى كه راه منحصر به اين كار باشد آيا أولا حج بر چنين اشخاصى واجب است يا نه ؟ و ثانيا اگر اين مقدار پول را بدهند و به حج بروند از حجة الاسلام كفايت مىكند يا نه ؟

51