واجب آن است كه آن دور را از سر بگيرد ، و اعاده كند طواف را اگر چه ظاهر آن است كه اعاده طواف لازم نيست .
[ 591 ] م - اگر كسى در بعضى از دورها از روى ديوار حجر اسماعيل عليه السّلام برود ، احتياط آن است كه به دستور مسأله قبل عمل كند ، و در اين فرض نيز به احتياط واجب كفايت ( 1 ) نمىكند ( 2 ) تمام كردن دور را از آنجايى كه از روى ديوار رفته است . پنجم - بودن طواف است ( 3 ) بين خانه كعبه و مقام حضرت ابراهيم عليه السّلام از همه اطراف ( 4 ) .
آية الله خامنه اى : واجب است كه آن دور را از سر بگيرد و اگر بدون اعادهء اين دور به طواف ادامه داد طواف او باطل است و واجب است آن را از سر بگيرد .
آية الله فاضل : اظهر اين است كه آن شوط را اعاده نمايد .
آيات عظام خوئى ، تبريزى ، سيستانى : بايد آن دور اعاده شود .
آية الله بهجت : بايد آن دور اعاده شود در صورتى كه در ابتداء طواف نيّت طواف بر بيت محض نكرده باشد و الَّا اعاده اصل طواف موافق احتياط است : اگر چه عملا در يك شوط اختصار نمايد . ( مناسك شيخ ص 41 ) .
آية الله مكارم : فقط آن دور باطل مىشود و چون برگشتن غالبا مشكل است مىتواند همراه جمعيّت برود و نزد حجر الأسود نيّت كند و ادامه بدهد .
آية الله نورى : آن مقدار از شوط را كه حجر اسماعيل را داخل در دور زدن نكرده است اعاده كند چنان كه اگر كسى از روى ديوار حجر اسماعيل رفته باشد بايد آن شوط را اعاده نمايد .
( 1 ) آية الله اراكى : كفايت مىكند ، و اعاده شوط از اول لازم نيست .
آية الله مكارم : اگر همان مقدار را اعاده كند كافى است .
آية الله بهجت : اعاده همان جزء از طواف كه به بالا رفتن بر ديوار حجر باطل شده است لازم مىباشد . ( مناسك شيخ ص 42 ) .
آية الله خامنه اى : در حكم رفتن در حجر است ، بالا رفتن بر ديوار حجر ، پس اگر كسى از روى ديوار حجر طواف كند ، بايد بنا بر احتياط آن دور را اعاده كند .
آية الله تبريزى : در حكم رفتن در حجر است ، بالا رفتن بر ديوار حجر ، بنا بر احتياط .
( 2 ) آية الله صانعى : اين احتياط واجب نيست بلكه مستحب است .
( 3 ) آية الله مكارم : رعايت اين شرط لازم نيست ولى بهتر است .
آية الله نورى : اقوى اين است كه در طواف همين قدر كه « طواف دور خانه خدا » صدق كند كافى است و مراعات اين كه طواف بين خانهء خدا و مقام ابراهيم عليه السّلام است لازم نيست و مستحب است . ( مناسك مسألهء 172 ) .
آية الله خوئى : به حاشيهء مسألهء بعد مراجعه شود .
( 4 ) آية الله صانعى : بنا بر احتياط مستحب هر چند كفايت طواف در خارج از مقام با اتّصال صفوف طواف كنندگان خالى

234