( مسأله 1730 ) : كسى كه خمس به مالش تعلق گرفته و سال بر آن گذشته ، تا خمس آن را ندهد نمىتواند در آن مال تصرف كند ، مگر به اذن حاكم شرع و با قصد پرداخت و عدم تضييع حق صاحبان خمس .
( مسأله 1731 ) : كسى كه خمس بدهكار است نمىتواند آن را به ذمه بگيرد يعنى خود را بدهكار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرف كند ، و اگر تصرف كرد و آن مال تلف شد بايد خمس آن را بدهد .
( مسأله 1732 ) : كسى كه خمس بدهكار است ، اگر با حاكم شرع دست گردان كند و تصميم داشته باشد پس از رفع مشكل پرداخت نمايد ، و تأخير موجب تضييع حق صاحبان خمس نباشد ، مىتواند در تمام مال تصرف نمايد ، و پس از آن منافعى كه از مال بدست مىآيد براى خودش مىباشد .
( مسأله 1733 ) : كسى كه با ديگرى شريك است ، اگر خمس منافع خود را بدهد و شريك او ندهد و در سال آينده از مالى كه خمسش را نداده براى سرمايه شركت بگذارد ، هيچ كدام نمىتوانند در آن تصرف نمايند .
( مسأله 1734 ) : اگر بچه صغير سرمايه اى دارد و از آن منافعى بدست مىآيد ، ولى صغير مىتواند پيش از بلوغ صغير منافعى را كه مىخواهد مصرف نمايد و يا ضميمه سرمايه كند خمس آن را پرداخت نمايد ، و چنانچه پرداخت نكرد واجب است صغير پس از بلوغ اداء نمايد .
( مسأله 1735 ) : كسى كه مالى از ديگرى بدست آورد ، و شك كند خمس آن را داده يا نه ، مىتواند در آن مال تصرف نمايد .
( مسأله 1736 ) : كسى كه از منافع كسبش در ميان سال ملكى مىخرد كه از لوازم و مخارج ساليانه اش شمرده نمىشود ، واجب است پس از پايان يك سال از حصول منفعت ، خمس آن را بدهد ، و اگر نداد و قيمت آن ملك افزايش يافت لازم است خمس مقدارى را كه آن ملك الان ارزش دارد بدهد ، و هم چنين است غير ملك از فرش و مانند آن .
( مسأله 1737 ) : كسى كه از اول بلوغش خمس نداده ، اگر مالى بخرد نه براى

309