يادش آمد كه حمد نخوانده ، بايد بخواند ، و اگر در ركوع يادش بيايد نمازش صحيح است ، ولى پس از نماز دو سجده سهو كند .
5 - شك امام و مأموم ( مسأله 1162 ) : اگر امام جماعت در شماره ركعتهاى نماز شك كند ، مثلا شك كند كه سه ركعت خوانده يا چهار ركعت ، ولى مأموم مىداند كه چهار ركعت خوانده و به امام بفهماند كه چهار ركعت خوانده است ، امام بايد نماز را تمام كند ، و خواندن نماز احتياط لازم نيست ، و نيز اگر امام مىداند كه چند ركعت خوانده ، و مأموم در شماره ركعتهاى نماز شك كند نبايد به شك خود اعتنا كند .
6 - شك در نماز مستحبى ( مسأله 1163 ) : اگر در شماره ركعتهاى نماز مستحبى شك كند ، چنانچه طرف بيشتر شك نماز را باطل مىكند ، بايد بنا را بر كمتر بگذارد ، مثلا اگر در نافله صبح شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است ، و اگر طرف بيشتر نماز را باطل نمىكند ، مثلا شك كند كه دو ركعت خوانده يا يك ركعت ، به هر طرف شك عمل كند ، نمازش صحيح است .
( مسأله 1164 ) : كم شدن ركن نماز مستحبى را باطل مىكند ، ولى زياد شدن ركن آن را باطل نمىكند ، پس اگر يكى از كارهاى نماز مستحبى را فراموش كند و موقعى يادش بيايد كه مشغول ركن پس از آن شده ، مىتواند آن را بجا آورد و دوباره آن ركن را انجام دهد ، مثلا اگر در بين ركوع يادش بيايد كه سوره حمد را نخوانده ، مىتواند برگردد و حمد را بخواند و دوباره به ركوع رود .
( مسأله 1165 ) : اگر در يكى از كارهاى نماز مستحبى شك كند ، خواه ركن باشد يا غير ركن ، چنانچه محل آن نگذشته ، بايد بجا آورد ، و اگر محل آن گذشته به شك خود اعتنا نكند .
( مسأله 1166 ) : اگر در نماز مستحبى دو ركعتى گمانش به سه ركعت يا

213